Turizm sektöründeki firmaların web sitelerinde sunduğu kullanıcı deneyimi
Umut KIZILIŞIK – Kullanıcı Deneyimi Araştırmacısı / UX Researcher
Yaza veda ettiğimiz bu günlerde, stresli hayatlarımızın kaçamağı olan yıllık izinler ve tatilleri tüketmiş, ofis temposuna tekrar adapte olmaya çalışıyoruz. Turizm sezonu kapanırken geçtiğimiz sezonun kullanıcı deneyimi trendlerini, turizm sektöründe yer alan firmaların internet siteleri üzerinden inceleyeceğiz. Turizm sektöründeki öncü firmalar, kullanıcı deneyimi konusunda da öncü mü hep beraber göreceğiz.
Turizm sektöründe yer alan firmaların web siteleri genellikle oldukça kalabalık ve yoğundur. Promosyonlar, reklamlar, tatil beldeleri, turizm türleri derken kullanıcıyı adeta bilgi bombardıma tutan siteler görürüz. Turizm sektöründeki sitelerde rezervasyon modülü kullanıcıların en sık etkileşime girdiği öğe olduğundan hemen her sitede kullanıcıyı ilk olarak bu modül karşılar. Modülün anlaşılır ve kullanılabilir olması kullanıcı deneyimi açısından çok önemlidir. Ets Tur bu durumu dikkate almış ve oldukça başarılı bir rezervasyon modülü tasarlamış. Özellikle tarih seçim ekranları kullanıcı deneyimi konusunda örnek alınabilecek bir yapıya sahip. Tarih seçimi sırasında resmi tatil günlerinin yanına sarı bayrak konması oldukça basit ve küçük bir dokunuş olmasına rağmen kullanıcıyı büyük bir zahmetten kurtarıyor. Tarih seçme ekranlarında geleneksel olarak içinde bulunulan ay gösterilir. Ets Tur hem içerisinde bulunulan hem de bir sonraki ayı göstererek kullanıcısının plan veya rezervasyon yaparken zamanlama ile ilgili ihtiyaç duyacağı her şeyi tek bir tıklama ile önüne sunarak harika bir iş çıkarmış.
Ets Tur’u takdir ettiğimiz bir diğer konu ise sistem – insan etkileşimi konusunda hazırladıkları küçük dürtme oldu. Sesli asistanların, yapay zekanın ve chat robotlarının popülerleşmesi sistem insan diyaloglarını normalleştirmeye, hayatın bir parçası haline getirmeye başladı. Genellikle internette bir şeyler ararken, muadilleri görmek bütün seçenekleri incelemek adına onlarca sekme açıp sekmelerin arasında kayboluruz. Ets Tur sistem insan diyaloğu trendini ve kullanıcı davranışına entegre ederek beğendiğimiz bir uygulama gerçekleştirmiş. Ets Tur dışında bir sekmeye giden kullanıcıya tarayıcıda görüntülenen sekmenin içeriği değişerek “Tatilinizi ertelemeyin!” olarak gözükmekte. Sekmede logonun yer alıyor olması ve cümlenin sonrasında etstur’un yer alması kullanıcının kaybolmamasını sağlıyor.
Çalışmalar sosyal validasyonun, tatil planlama sürecinde önemli bir faktör olduğunu vurguluyor. Tatilimizi planlarken gidip görmüş kişilerin ne yorum yaptığına bir göz atmak istiyoruz. Haliyle turizm sektöründeki sitelerde detay sayfalarındaki yorumlar, kullanıcı için oldukça önem kazanıyor. Ets Tur’un Otelpuan firması ile entegre çalışan arayüzü yorumlar konusunda oldukça başarılı bir yapı kurmuş. Yorumlar sayfasında tek başına, arkadaşla, ailece gibi farklı tatil beklentileri ile gidildiğinde ne gibi deneyimler yaşandığı filtrasyon sistemi sayesinde kolayca görüntüleniyor. Yorumların alanında uzman bir dış kaynaktan geliyor olması da kullanıcının güvenini kazanma konusunda büyük bir avantaj sağlıyor.
Jolly Tur trendleri takip etme konusunda oldukça başarılı bulduğumuz bir diğer firma oldu. Rezervasyon modülü kullanıcıların en son site içerisinde görüntüledikleri içerikleri veya otel aramalarını, tarih ve kişi sayılarını kayıt ederek kullanıcının sonraki ziyaretinde kaldığı yerden devam etmesini sağlıyor. Kullanıcıya hız kazandıran bu uygulama zaten son yıllarda oldukça yaygınlaştı. Jolly Tur’un beğenimizi kazandığı noktalar ise kullanıcı deneyimini arayüzün ötesine taşımış olması ve sitede yer alan mikro etkileşimler oldu. Kullanıcı deneyimi sadece arayüzlerden ibaret değildir. Birçok firma için söylemde kalan kullanıcı odaklı olma, kullanıcının isteklerinin farkında olup bu isteklere cevap verebilecek süreçler geliştirmekten geçiyor. Son dönemde kültür turizmine olan ilginin büyümesi, tur firmalarını yeni konseptler oluşturmaya yöneltti. Jolly Tur sadece kültür turları üzerine konseptler oluşturmakla kalmayıp kullanıcının ilgisine karşılık verebilecek bir rezervasyon modülü seçeneğine dönüştürmüş. Bunu yaparken bir bakıma kültür turu konseptini otelin ve yurt dışı turunun yanında çerçeveleyerek kullanıcıya kültür turlarını alabileceği yerin Jolly olduğunu farklı bir yoldan dile getirmiş. Bizce başarılı da olmuş.
Jolly Tur’un kullanıcı deneyimi konusunda başarılı olduğu bir diğer konu mikro etkileşim. Mikro etkileşim, kullanıcı ve arayüz arasında gerçekleşen, kullanıcının belirli eylemler gerçekleştirmesi sonucu arayüzün animasyonlar veya görsel tepkilerle karşılık vermesi olarak tanımlanabilir. Kullanıcıya geri bildirim sağlaması, ilgi çekici bir görsellik sunması, sitenin navigasyonunu kolaylaştırması, kullanıcıyı eyleme cesaretlendirmesi gibi sebeplerden dolayı son dönemde ön plana çıkan mikro etkileşim, ilerleyen süreç içerisinde daha da önem kazanacak gibi duruyor. Jolly Tur’un sitesinde yer alan mikro etkileşimlerin ilgi çekici görsellik sunma ve geri bildirim sağlama konularında oldukça başarılı olduğunu söyleyebiliriz.
Turizm sektörü ve trendler konuşulurken atlanmaması gereken bir firma var, o da Trivago. Giriş sayfasında rezervasyon modülü, logo ve slogan dışında öğe kullanmamış. Sergilediği bu cesur tavır başarılı bir negatif alan kullanımı olarak siteye yansımakta. Negatif alan kullanımı kullanıcıyı içerikle baş başa bıraktığından okumayı oldukça kolaylaştıran bir metot olarak kullanılabileceği gibi Trivago’nun yaptığı olduğu gibi kullanıcının aksiyonla arasındaki mesafeyi kısaltacak biçimde de kurgulanabilir. Negatif alan kullanırken pasif ve etkisiz bir arkaplan yaratmamak adına genelde vurgulu, kalın fontlar ve kontrast yaratan renkler tercih edildiğini görürüz. Trivago firmasının logosunun kalın ve çarpıcı bir fontta olması, kontrast yaratacak renkleri barındırması negatif alan kullanım tercihlerini kolaylaştırmış olabilir.
Son dönemde turizm sektöründeki firmalar için olmazsa olmazlar kullanıcı deneyimi trendlerinden biri jeolokasyon. Jeolokasyon, siteye giriş yapan kullanıcının kullandığı para birimi ve uçağının kalkış noktasının seçili olarak önüne düşmesine dayanıyor. Jeolokasyon kullanıcının eforunu azaltmak, daha kısa bir şekilde aksiyon almasını sağlamak veya tamamlanma isteği yaratmak adına kullanılabilecek bir araç. Tamamlanma isteği, başlayan bir eylemi bitirme yönünde bilişsel bir eğilim göstermemize dayanıyor. Skyscanner’ın ne sebeple jeolokasyon kullandığını bilemeyiz tabii ama başarılı olduğunu söylemeliyiz. Jeolokasyonu yalnızca arama modülüne değil bütün sayfa yapısına yansıtmış olmaları, modülün altında İstanbul’dan yola çıkılarak gezilebilecek popüler rotaların yer alması çıtayı yükselten bir geliştirme olmuş.
Özetleyecek olursak; Ets Tur rezervasyon modülü, sistem – insan etkileşimine yönelik çalışmaları ve yorumlar kısmında ortaya koyduğu başarılı entegrasyon sayesinde beğenimizi kazandı. Jolly Tur ise turizm trendlerini sitesine entegre etmiş olması, rezervasyon modülü ve kurguladığı mikro etkileşimler ile beğenimizi kazandı. Trivago cesur tavrı, minimalist yaklaşımı ve negatif alan kullanımı ile farklılaşırken, Skyscanner trendleri yalnızca uygulamak için değil gerçekten benimseyerek uyguladığı için takdir etmemiz gereken turizm firmalarından biri oldu.
