TV’de yemek programları reyting rekorları kırıyor, sosyal medya yemek paylaşımlarıyla dolup taşıyor, fenomen şeflerin yükselişi hız kesmiyor, Google’da her hafta yeni bir yemek tarifi en çok arananlar arasına giriyor… Sözün özü pandemiyle mutfakta geçirilen süre artarken mutfak kültüründe de kapsamlı bir değişim yaşanıyor. Marketing Türkiye için YouGov Türkiye’nin gerçekleştirdiği “Mutfağın Hakimleri” araştırması işte bu değişimi çarpıcı içgörülerle ortaya koyarken öne çıkan markaları, şefleri ve TV programlarını da gözler önüne seriyor.

Pandemi her anlamda çığır açan yenilikler getirdi. Değişim ve dönüşümün merkezlerinden biri de kuşkusuz mutfaklar oldu. Eve kapanılan dönemde mutfakta geçirilen süre birkaç katına çıkarken mutfaktaki iş bölümü de yeniden tanımlandı. Marketing Türkiye için global araştırma şirketi YouGov tarafından gerçekleştirilen “Mutfağın Hakimleri” araştırması mutfak kültüründe yaşanan baş döndürücü değişimi de gözler önüne seriyor. Pandemiyle birlikte mutfaklarda değişen dengeleri, mutfakta vakit geçirme sıklığını sorgulayan araştırma gıdadan beyaz eşyaya kadar mutfağın en sevilen markalarına ışık tutuyor? En sık takip edilen yemek programları, sözüne en çok itibar edilen şefler ve A’dan Z’ye mutfağın şifreleri de “Mutfağın Hakimleri” araştırmasında. İşte o araştırmanın çarpıcı sonuçları…

Mutfakta adalet yok!

Anket katılımcılarının yüzde 82’si mutfakta zaman geçirmekten ve yemek yapmaktan keyif aldığını belirtiyor. Katılımcılar ortalama olarak haftada 5 kere mutfakta zaman geçirdiklerini ifade ediyor. Ancak cinsiyet kırılımına bakıldığında mutfaktaki adaletsizlik de gün yüzüne çıkıyor. Zira erkekler ortalama haftada 3 defa mutfakta vakit geçirirken kadınlarda bu rakam 6 olarak öne çıkıyor. Buna paralel olarak, kadınların yüzde 70’inden fazlası yemek yapma sorumluluğunun kendilerine ait olduğunu söylüyor. Kendisinin yemek yaptığını söyleyen erkeklerin oranı yüzde 20 iken, “yemek yapma görevi eşime/ partnerime aittir” diyen erkeklerin oranı ise yüzde 56.

Erkekler etten kadınlar sebzeden şaşmıyor

Cevaplarda hem sebze hem et olmak üzere dengeli bir şekilde beslenen katılımcıların oranının yüzde 84 olduğu görülüyor. Sadece et ağırlıklı beslenenlerin oranı yüzde 8 iken; vejetaryen, vegan ya da pesketaryen gibi son dönemde popülerliği iyice artan et ya da hayvansal ürünlerin tüketilmediği beslenme yöntemlerini tercih edenlerin oranı sadece yüzde 4. Kadınlar sebze ağırlıklı beslenme eğilimindeyken, erkekler oyunu kırmızı etten yana kullanıyor.

Yemek yemek erkekler için zorunluluk kadınlar için hobi

Erkekler en çok “et yemeden doyduğumu hissetmiyorum” ve “yemek yemek benim için bir zorunluluktur” ifadelerine katılırken; kadınlar daha çok kendilerini “hamarat, mutfakta vakit geçirmekten keyif alan” kişiler olarak tarif ediyor. Katılımcıların yüzde 76’sı yiyeceklerin doğal, yüzde 56’sı ise organik olmasına önem verdiklerini söylüyor.

Yeni tarifler için YouTube tercih ediliyor

Katılımcıların yaklaşık yüzde 40’ı ayda 1 ve yine yüzde 40’ı haftada 1 kere yeni tarifler denediklerini belirtiyor. Yeni tarifler için yararlanılan kaynaklar ise yüzde 52 ile YouTube’daki yemek videoları ve yüzde 48 ile yemek tarifi veren web siteleri olarak öne çıkıyor. Bunları, yüzde 37 ile Instagram ve Facebook gibi sosyal medya platformlarındaki yemek videoları takip ediyor. Yemek tariflerinin olduğu web siteleri en çok 18-25 yaş arası katılımcılar tarafından tercih ediliyor. Buna paralel olarak, sosyal medya platformları ve web siteler kadınlar tarafından da daha çok kullanılıyor.

Erkekler izliyor, kadınlar uyguluyor

Sonuçlara göre internette görülen yemek videoları kaydedilip daha sonra deneniyor. Kadınlar bu ifadeye erkeklerden daha çok katılırken; erkeklerin büyük bir kısmı bu videoları yalnızca izleyip geçtiklerini belirtiyor.

Pandemide mutfakta geçirilen süre uzadı

Pandemi dönemiyle birlikte insanlar daha çok evde vakit geçirdi ve bunun mutfağa da yansıdığı görülüyor. Pandemi öncesi dönemde denenmeyen yeni tarifler yüzde 65 oranında katılımcının mutfağında yer buldu. Yine pandemi dönemiyle beraber, katılımcıların yarısı mutfakta daha fazla zaman geçirmeye başladıklarını kaydediyor. Yüzde 30 oranında katılımcının ise mutfakta geçirdikleri zamanın değişmediği fakat yeni yemek tarifleri denediği görülüyor.

Mutfağın Hakimlerinin favorisi “Arda Türkmen”

Araştırma Türk halkının en sevdiği şeflere de ışık tutuyor. Çalışmaya göre en sevilen şefler Arda Türkmen (yüzde 59), Refika Birgül (yüzde 40) ve Danilo Zanna (yüzde 40) olarak sıralanıyor. Zanna’nın 18-25 yaş arası genç kitle tarafından, 26-55 yaş arasına kıyasla daha fazla takip edildiği göze çarpıyor.

Masterchef Türkiye açık ara önde

En çok izlenen yemek programı açık ara farkla (yüzde 37) Masterchef Türkiye olurken, yüzde 17 ile Arda’nın Mutfağı ikinci sırada yer alıyor. Zuhal Topal’la Sofradan (yüzde 10), Arda ile Omuz Omuza (yüzde 8) ve Turgay Başyayla ile Lezzet Yolculuğu (yüzde 5) da izlenen programlar arasında. Anket sonuçlarına göre, Masterchef Türkiye en çok gençler tarafından izleniyor.

Özge Akçizmeci Üstün, Wizsight Kurucusu ve YouGov Türkiye Genel Müdürü

Kadınlar eşitlik istiyor

• Mutfak alışkanlıkları ve yemek yapma sorumluluğunun cinsiyetler arasında eşit şekilde dağılmadığı araştırma sonuçlarında bir kere daha gözler önüne seriliyor. Bu eşitsiz dağılıma rağmen, özellikle de kadınların yüzde 66’sı kadınların ve erkeklerin eşit oranda yemek yapması gerektiğini düşünüyor. Erkekler ise, mutfakta zaman geçirmek ve düzenli yemek pişirme konusunda kadınlara kıyasla biraz daha mesafeli bir duruşa sahip.
• Mutfakta zaman geçirmekten hoşlanan kişiler yeni tarifler denemeye daha açık. Özellikle de pandemi döneminde, hepimizin sosyal medya paylaşımlarında da şahit olduğumuz üzere; katılımcıların yüzde 65’i evlerinde daha önce denemedikleri tarifleri denediklerini belirtiyor. YouTube, yemek tarifi içeren web siteleri ve sosyal medyada yer alan yemek videoları internette yeni tarifler için en çok başvurulan kaynaklar.
• Yakın zamanda final yapan ve oldukça ilgi gören Masterchef Türkiye katılımcıların ilgiyle takip ettikleri yemek programı olurken; televizyonda program yapan Arda Türkmen ve Danilo Zanna sevilen şefler arasında. Onlara, özellikle YouTube’da oldukça aktif olan Refika Birgül eşlik ediyor.