Kadın İçin Teknoloji Projesi

Kadın için Teknoloji projesi, Teknosa tarafından 2007 yılında kadınların ekonomik ve sosyal yaşama katılım sağlaması için gerekli olan teknoloji entegrasyonunu gerçekleştirmek üzere başlatıldı. Proje kapsamında, Türkiye’nin farklı bölgelerinde kadınlara yönelik ücretsiz bilgisayar ve teknoloji eğitimleri düzenleniyor. Ücretsiz teknoloji eğitimi programına bugüne kadar 66 ilde 17 bin kadın katıldı.

Eğitimlerde, bilgisayar kullanım alanları ve temel kavramları, internete giriş ve e-posta gönderimi, Microsoft Word, Excel ve Powerpoint programlarının genel uygulamaları, sosyal medya ve mobil cihaz kullanımı işleniyor.

Proje, daha çok kadına eğitim imkanı sunmak ve teknoloji ile tanıştırmak amacıyla başladığı günden beri Habitat Derneği ile yürütülüyor. Derneğin geniş bir iletişim, genç gönüllü ve operasyon ağı bulunuyor. Teknoloji eğitimlerini de genç gönüllüler veriyor. Genç gönüllülerin liderliğinde, yerelde sivil toplum örgütleri, belediyeler ve üniversitelerin katılım ve katkılarıyla proje sürdürülüyor.

Eğitim programı 16 saat. Geçmişte 8 saat idi. Eğitim saati son yıllarda gelen talep üzerine 2 katına çıkarıldı. Gönüllü genç eğitmenler, kendi özverileriyle gerektiğinde bu süreyi de aşabiliyorlar.

Eğitimler, gönüllü eğitmenlerin ve katılımcıların uygun olduğu zamanlara göre organize ediliyor. Genelde 20 kişilik gruplar şeklinde veriliyor. Eğitim gerçekleştirilen illerde, başvuruların yoğunluğuna göre daha sonraki aylarda tekrar yeni eğitimler de düzenleniyor.

Eğitimlerin sonunda kadınlar, bilgisayar, telefon ve internet kullanarak her türlü bilgiye daha kolay erişme imkânı buluyor. İlgi alanlarına göre internet ve sosyal medya platformlarını etkin şekilde takip edebiliyor, işleriyle ilgili kullanabiliyor ve çocukları başta olmak üzere birbirleriyle ve dünya ile iletişimlerini artırabiliyorlar.

Neden Kadın için Teknoloji?

Bu çağda kadınlara özgürlük ve fırsat eşitliği sunacak en önemli araçlardan birisi, teknoloji. İçinde bulunduğumuz dijital çağ, toplumsal cinsiyet eşitliği için dönüm noktası. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadının sosyal ve ekonomik yaşama katılımına dair bireysel ve kurumsal sorumlulukların farkına varılması gerekiyor.

Teknosa, toplumsal cinsiyet eşitliği adına 2 konuya öncelik veriyor:

1. Teknoloji erkek işidir algısını yıkmak
2. Kadınları dijital okur -yazar yapmak

İşte tam da bu noktada Kadın için Teknoloji projesinin önemi ortaya çıkıyor. Proje ile kadınların teknoloji ve bilişime cesaretle yaklaşmasına önemli katkı sağlanıyor.

Projenin hayata geçirilmesinde, teknolojinin hayatları kolaylaştırma, toplumları ilerletmede kilit rol oynaması ve kadınların teknolojiye erişimlerinin çok daha yetersiz olması en önemli etkenler olmuştu. Projenin içgörülerinden bir diğeri de kadınların, annelerin serzenişiydi. Çocuğunun bilgisayarda ne yaptığını bilmediği için endişelenen; bilgisayarı biz de bilmek istiyoruz ama çocuklar bize öğretmiyor diyen annelere de kulak verildi.

Eğitim verilen iller

Kadın için Teknoloji projesiyle bugüne kadar 66 ilde 17 bin kadına ulaşıldı. 2018 yılında Kırklareli, Bursa, Aydın, Manisa, Adıyaman, Adana, Hatay, Trabzon, Kayseri’de eğitimler düzenlendi.

Kadın için Teknoloji eğitimlerine gelen kadınların amaç ve profilleri

Kadın için Teknoloji projesi ile kadınların, başta çocukları, torunları olmak üzere yakın çevreleri, birbirleri ve dünya ile etkileşim halinde olması, ilgi alanlarına göre istedikleri bilgiye kolayca erişmesi, banka işlemleri, online alışveriş gibi hayatı kolaylaştıran işleri yapabilmesi mümkün oluyor. Ayrıca, kendi girişimleri için bu eğitimlere katılan kadınlar da var. Evde ürettikleri şeyleri tanıtmak, satmak üzere internet ve sosyal medya dünyasını keşfetmeye çalışıyorlar.

Şimdiye kadar eğitimlere katılan en küçük katılımcı 10 yaşındaydı. Okul saati dışında gerçekleşen eğitimlere annesiyle katıldı. 2007’de projenin ilk yılında ise İzmir’de o zaman 80 yaşında olan Müzeyyen nine eğitimlere katılmıştı. Katılımcıların yaş ortalaması ise 34.

Kadın için Teknoloji eğitimlerine katılan orta yaş ve üstü gruplarda bilgisayar ile KiT eğitimlerinde tanışma oranı çok yüksek. Öğrenciler de bilgisayar ve internet ortamında ödevlerini yapmayı öğrenmek için eğitimlere geliyor. 3 nesil olarak (anneanne, anne, çocuk) eğitimlere katılanlar da var.

Kadın için Teknoloji eğitimlerine katılan kadınların eğitim durumu ve profili:

yüzde 66’sı ilk, orta veya lise mezunu, %34’ü ise üniversite mezunu.

yüzde 52’si ev kadını, %30’u öğrenci ve %18’i çalışan-emekli.

Kadın için Teknoloji eğitimleri başvuru yöntemleri

Eğitimlerin düzenleneceği iller ve duyurular hakkında bilgi almak için https://www.instagram.com/kadinicinteknoloji/ hesabını takip etmek, eğitimlerden yararlanabilmek içinse http://www.kadinicinteknoloji.com/ web sitesindeki başvuru formunu doldurmak veya [email protected] adresine başvurmak yeterli oluyor. Ayrıca KiT gönüllüleri yereldeki kurumlarla iş birliği yaparak eğitimler düzenleyebiliyor.

Kadın için Teknoloji eğitimleri sonrasında kadınların kazanımları

Kadın için Teknoloji eğitimlerine katılan kadınlar, her şeyden önce “özgüven” kazandıklarını belirtiyor. Özgüven, kadınlara kendilerini güçlü hissettirdiği gibi, çevrelerine de sahip olduğu gücü yansıtmalarına vesile oluyor. Elde edilen fayda konusunda anahtar kelime “özgüven” olurken, eğitim sonunda kadınlar kendini “eşit” ve “güçlü” hissediyor. Başkaları tarafından güçlü, bilgili olarak bilinmek ise kendileriyle “gurur” duymalarına sebep oluyor. Kendilerini hem birey hem eş hem anne olarak hem de sosyal anlamda daha iyi hissetmeye başlıyorlar.

Geçtiğimiz yıllarda eğitim alan kadınlar arasında yapılan araştırmalar, katılımcıların teknoloji sayesinde sosyal çevresini genişlettiğini, e-devlet işlemlerini aktif olarak kullandığını, sosyal medya üzerinden el emeklerini, evde ürettiklerini tanıtarak ticaretini yapma fırsatı yakaladığını ortaya koyuyor.

Eğitimler sonrasında kadınlar;

• Kimseye muhtaç olmadan hastane randevusu alıp, e-devlet sitesini kullanabiliyorlar.
• Güvenli internet hakkında bilinçleniyorlar.
• E-posta kullanmaya başlıyorlar.
• Facebook, instagram gibi sosyal medya hesaplarını açıyorlar.
• Yaptıkları yemek ve el işlerini tanıtıyorlar.
• Kendi başına arama motoru kullanıp, istedikleri bilgiye erişebiliyorlar.
• Arkadaşlarıyla, akrabalarıyla Messenger veya Whatsapp üzerinden haberleşebiliyorlar. Whatsapp grupları oluşturup birbirlerini bilgilendiriyorlar.
• İlgilendikleri etkinlikleri, kursları veya indirimleri takip edebiliyorlar.
• Klavyeyi kullanıp yazı yazabiliyor, dilekçe vs. hazırlayabiliyorlar.
• Aradığı yemek tariflerini, örgü tariflerini kendi kendilerine bulabiliyorlar.
• Pinterest’ten desen bularak, basıp el işi yapabiliyorlar.
• Çocuklarının okul durumlarına bakıyorlar.

Proje hedefleri

Teknosa, kadınların isteği ve pozitif değişiminden aldığı cesaretle projeyi 11 yıldır sürdürüyor.

Eğitimlerin hem teknolojinin hızı hem de kadınların ihtiyaç ve beklentilerine göre geliştirilip derinleştirilmesi planlanıyor. Cumhuriyetin 100’üncü yılında Türk kadınlarının Yeni Dünya’da daha fazla eşit söz sahibi olmasını adına 2023 yılına kadar Kadın için Teknoloji projesiyle toplamda 25 bin kadının dijital okur-yazar yapılması hedefleniyor.

Türkiye’de kadınların bilgisayar kullanım oranları

Kadın için Teknoloji projesinin temellerinin atıldığı 2007 yılında TÜİK verilerine göre 16-74 yaş grubundaki kadınların bilgisayar kullanım oranı yüzde 23 seviyesinde idi. İnternet kullanımı ise ondan da geride yüzde 20 seviyesinde idi. Bugün kadınların bilgisayar kullanım oranı 2 kattan fazla (yüzde 50,6) arttı. Bilgisayar kullanım oranındaki genel artışta da kadınlar erkeklere göre önde gidiyor.

Bilgisayar ve internet kullanımı 2018 yılında 16-74 yaş grubundaki erkeklerde yüzde 68,6 ve yüzde 80,4 iken, kadınlarda yüzde 50,6 ve yüzde 65,5 oldu. İnternetin yaygınlaşması ve hayatımıza sundukları, akıllı telefonlar, kadınları daha çok çekmeye başladı.

Teknosa fokus grup çalışması

Bu yıl içinde, farklı yaş gruplarında (15-18, 19-24 ve 25-40 yaş) kadınların ve erkeklerin teknoloji ile kurduğu bağı, teknolojiye nasıl baktıklarını anlamak amacıyla fokus grup çalışmaları yapıldı. Bu araştırmada ortaya çıkan sonuçlar;

• Genel olarak teknoloji ile ilk yakınlaşma bir heves ve eğlence olarak başlıyor. Teknolojik oyuncaklar, oyunlarla arkadaş edinmek ve arkadaş grubunda popüler olmaya yardımcı olmak adına önem kazanıyor. Lise ve özellikle üniversitede teknolojik ürünlerin kullanımı çeşitleniyor.
• Üniversiteli erkeklere teknoloji dendiğinde roketten yapay zekaya, programlamadan ileride hayal ettikleri işlerde teknoloji kullanımlarına kadar geniş çerçevede bir algılayış var. Aynı yaş grubundaki kadınlarda ise teknoloji olarak akıllı telefon ve sosyal medya ön plana çıkıyor.
• En çok arzulanan ürünler, erkekler için elektrikli araba, drone, akıllı saat; kızlar için üst model telefon ve daha yüksek yaş grubundaki kadınlar içinse üst model ev aletleri.

Teknolojik ürün kullanımı, teknolojik bir problemle karşılaştığında baş etme becerisi ve teknolojide yeni trendlere erkeklerin kadınlara oranla daha hakim olduğu gözüküyor. Kadınlar, teknolojik problemle karşılaştığında genellikle yakın çevrelerindeki erkeklerden (baba, eş, erkek arkadaş…) yardım aldığını paylaşıyor.

Aslında teknolojiye ilgi anlamında farklı yönlere gidilmesinin birçok sebebi var ama bu özellikle genç erkeklere sorulduğunda; çoğu “çünkü kız kardeşlerimiz, kız arkadaşlarımız eve daha kapalı bir hayat yaşıyorlar. Biz internet kafelerde, sokakta birbirimizden daha çok şey öğreniyoruz” söyleminde birleştiler.

Kızlara gelince, onlar kurdukları hayallerin her zaman çok desteklenmediğini dile getiriyor. Bir de özellikle teknoloji alanında rol modellerinin olmadığını söylüyor.

Kadının Güçlenmesi Prensipleri

Teknosa, Haziran 2018’de UN Global Compact ve UN Women’ın ortak girişimi olan Kadının Güçlenmesi Prensipleri’ni (WEPs) imzalayarak, toplumsal cinsiyet eşitliğini ilerletecek şirket politikaları oluşturmaya yönelik 7 ilkeye taahhüt verdi. Türkiye’de bu platforma katılan ilk şirket Teknosa oldu.

Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan aynı zamanda Yanındayız Derneği kurucu üyesi. Yanındayız, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ve cinsiyete dayalı ayırımcılığa neden olan her türlü engel ve önyargı ile mücadeleye erkeklerin daha çok ve aktif katılımını sağlamayı ve oluşturulacak farkındalık ile yasalarda, kurumlarda ve toplum hayatında gereken dönüşüme katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Teknosa’da kadın çalışan oranları ve pozisyonları

Teknosa İcra Kurulu’nda 2 kadın var. Şirketin en kilit fonksiyonlarından İnsan Kaynakları, Pazarlama ve Müşteri Deneyimi birimleri kadınlar tarafından yönetiliyor. Merkez ofiste, çalışanların yüzde 43’ü kadın. Mağazadaki satış ekibinin ise yüzde 25’i kadın çalışanlardan oluşuyor. Özellikle mağazalardaki pozisyonlarımıza daha fazla kadın aday çekmek için çalışmalar yapılıyor. İçerdeki başarılı kadın rol modellerin ön plana çıkarılmasına özen gösteriliyor. Mentee / Mentor programlarına, farklı alanlardaki eğitim modüllerine kadınların eşit katılımı konusunda hassas davranılıyor.