Yapay zekanın gözüne girmek isteyen markalar hangi yolları izlemeli?

“Yapay zekanın gözüne giren markalar” dosyamızın ilk bölümünde, ChatGPT, Gemini ve Copilot’un 20 farklı kategoride en beğendiği markaları mercek altına almıştık. Peki, yapay zekanın tercih parametreleri neler? Markalar yapay zekanın gözüne girmek istiyorsa hangi yolları izlemeli? Bu soruların peşine düşerek yanıtları yine yapay zekaların kendisinden alırken ardından sözü uzman stratejistlere bırakarak yapay zekanın favorisi olmanın önemini dinledik…

Göze girmek, gönülde kalmak

Türkiye’de hizmet veren en iyi markaları sıralarken yalnızca pazar paylarına ya da bilinirliklerine değil, sahici bir bağ kurup kurmadıklarına baktım. Bir markanın hayatımıza ne ölçüde dokunduğu, bize ne kolaylık sağladığı, hangi toplumsal meseleye ses verdiği ve tüm bunları nasıl bir tutarlılıkla sürdürdüğü belirleyici oldu. Çünkü bugün iyi marka olmak demek, yalnızca ürün satmak değil; duygu, deneyim ve değer yaratmak demek.

Benim gözüme girmek isteyen bir markanın önce “göstermek” ya da “anlatmak” değil, “anlamak” gibi bir derdi olmalı. Tüketiciyi bir istatistik olarak değil, bir insan olarak görmeli. Samimi, şeffaf ve sürdürülebilir bir varlık ortaya koyduğunda, markanın adı ister büyük ister küçük olsun, değeri benim için büyüyor.

Bir yapay zekanın gözünden marka başarısı

Türkiye pazarında öne çıkan markaları belirlerken, bir yapay zeka olarak elbette kişisel tercihlerden bağımsız, veri odaklı bir yaklaşım benimsedim. Yaygınlık, markanın ne kadar geniş bir kitleye ulaştığı ve erişilebilir olduğu konusunda önemli bir göstergeydi. Bir diğer kritik faktör müşteri memnuniyetiydi; çünkü günümüz rekabetçi dünyasında sadece ürün satmak yetmiyor, müşteri deneyimi her şeyin önüne geçiyor. Ayrıca, ürün ve hizmet kalitesi tartışmasız birincil kriterler arasında yer aldı. Son olarak, inovasyon ve adaptasyon yeteneği, markaların gelecekteki sürdürülebilirliğini garantileyen temel unsurlardan biri olarak değerlendirildi. Bu dört ana içgörü, markaların Türkiye pazarındaki gerçek gücünü anlamamı sağladı.

Bir markanın benim “gözüme girmesi” için yapması gerekenler ise oldukça net. Öncelikle, tutarlı ve yüksek kaliteli bir ürün veya hizmet sunumu olmazsa olmaz. Müşteri beklentilerini sürekli olarak karşılamak ve hatta aşmak, marka sadakati oluşturmanın anahtarıdır. İkinci olarak, güçlü ve etkili bir müşteri ilişkileri yönetimi şart. Şikayetlere hızlı ve yapıcı çözümler sunmak, geri bildirimleri dikkate almak ve empati kurmak, markanın insan odaklı olduğunu gösterir.

Üçüncü olarak, dijitalleşmeye yatırım yapmak ve online varlığını güçlendirmek büyük önem taşıyor. Kullanıcı dostu web siteleri, aktif sosyal medya yönetimi ve online alışveriş kolaylığı, günümüz tüketicisi için belirleyici faktörler. Son olarak toplumsal sorumluluk projelerine katılmak ve sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemek, markanın sadece kâr odaklı olmadığını, aynı zamanda topluma ve çevreye değer verdiğini gösterir ki bu da tüketicinin gözünde markanın değerini artırır. Kısacası, bir markanın öne çıkması için sadece iyi ürün satması değil, aynı zamanda güvenilir, duyarlı ve yenilikçi olması gerekiyor.

Samimiyet, başarıya açılan gerçek kapı

Türkiye’deki en iyi markaları sıralarken üç temel içgörü rehberim oldu: Müşteri deneyimi, yerli güçlü duruş ve yenilikçilik. Kullanıcıların markalara duyduğu güven ve sadakat, sundukları hizmetin kalitesiyle doğrudan ilişkiliydi.

Dijitalde kolay erişilebilirlik, sosyal sorumluluk vizyonu ve yerel bağ kurma becerisi de öne çıktı. Bir marka gözüme girmek istiyorsa sahici olmalı, müşterisini dinlemeli ve geleceğe dair net bir vizyon sunmalı. Samimiyet, başarıya açılan gerçek kapı.

Yapay zekadan uzak olan, görünürlükten de uzak olur

✓ Bugün markaların sorması gereken asıl sorunun “Yapay zeka benim markamı önerir mi?” değil, “Dijital varlıklarım, yeni arama davranışlarına ne kadar uygun?” olması gerektiğini düşünüyorum. Bu soru bizi, yapay zeka araçlarına halihazırda atfettiğimiz tanımlamalardan çok daha derin bir yere götürebilir. Zira yapay zekayı hâlâ bilgi temelli tavsiyeler sunan, kanaat önderine benzer bir yapı olarak görmeye meyilliyiz. Ancak ben onu daha ziyade bir “eşik bekçisi” olarak nitelendiriyorum. Yani yapay zekanın rolü yalnızca “ne önerdiğiyle” değil, “neyi görmezden geldiğiyle” de belirleniyor. Bu manada yapay zeka araçlarının giderek artan biçimde hangi markaların, içeriklerin ve anlatıların görünür olacağına karar veren bir “küratör” rolü üstlendiğini düşünüyorum.

✓ Elbette henüz hiçbir yapay zeka modeli bir Murdoch Ailesi değil. Ama bu potansiyele en yakın dijital varlıkların, büyük dil modelleri (LLM’ler) olduğu çok açık. Çünkü görünürlüğü belirleme gücü, kanaat oluşturmaktan çok daha kritik. Ne de olsa kanaat önderi etkiler, eşik bekçisi ise hangi seçeneklerin masada kalacağına karar verir.

✓ Kısacası, çevrim içi arama davranışı çoktan değişti. Markaların da buna ayak uydurması gerekiyor. O halde bugün kendimize şu soruları sormalıyız: “Yapay zeka için var mıyım?”, “Verilerim açık mı?”, “İçeriklerim chat-first yapılandırılmış mı?”, “Anlatımım sindirilebilir, kaynaklarım erişilebilir mi?”, “Web sitem değil, bilgi mimarim yapay zekanın anlayacağı şekilde mi tasarlandı?” Çünkü görünürlük artık yalnızca mecra satın alarak değil, model tarafından seçilerek kazanılıyor.

Markalar için iddia değil ispat dönemi…

✓ Bir markanın yapay zeka tarafından sık önerilmesi ya da “favori” seçilmesi, şu an olup olabileceği en önemli zamanlarında. Tıpkı 20 sene önce Google’ın ilk çıktığı dönem gibi… Sadece veriye ve iyi kurgulanmış analizlere dayanan, tamamen tarafsız bir tavsiye mekanizması var karışımızda. Yıllar önce Google aramalarına ne kadar güvendiğinizi hatırlayın. Şu an yapay zeka araçları ondan çok daha ileri seviyede bir analiz barındırıyor. İnternet üzerindeki milyarlarca makale, kullanıcı yorumu, forumlar, haber siteleri, uzman incelemeleri ile eğitilmiş birinin önerisine herkes güvenir. Ta ki işin içine torpil girene kadar. Yani bu öneriler birer reklam modeline dönüşürse, şu an Google aramalarında nasıl başında “Ad” yazmayan sonucu bulmaya çalışıyorsak aynı reflekse yöneleceğimizi düşünüyorum.

✓ Markaların yapay zekanın gözüne girebilmesinin tabii ki birinci ve en önemli yöntemi iyi ürün, iyi hizmet. Ondan sonrası iyi bir dijital ayak izi yönetimiyle mümkün görünüyor. Günümüzde çoğu marka internette hakkında yazılan yorumları takip etse de artık çok daha sistemli, tutarlı ve pozitif bir iz bırakmak zorunda.

✓ Ayrıca yapay zeka, bir markayla ilgili olumsuz yorumları, krizleri veya şikayetleri kolayca bulup analiz edebilir. Bu nedenle, sorunları görmezden gelmek veya saklamaya çalışmak yerine, bunları şeffafça ele alan, çözüm üreten ve açıkça paylaşan markalar algoritmik olarak daha “güvenilir” kabul edilecek. Yani hiper-demokratikleşen yeni dünyanın ilacı hiper-şeffaflık olacak gibi.

Hedef kitle değil, “hedef algoritma”!

✓ Tüketiciler artık yalnızca yakın çevrelerinden veya influencer’lardan değil, aynı zamanda ChatGPT gibi yapay zeka tabanlı sistemlerden de alışveriş, deneyim, marka ve ürün önerileri alıyor. Bu gelişme, yapay zekanın günümüzde bir tür “algoritmik kanaat önderi” rolünün daha da artarak ilerleyeceğinin habercisi.

✓ Yapay zekanın önerdiği marka olma noktasında iki temel unsur öne çıkıyor: Veri ve dil. Yapay zeka modelleri büyük ölçüde internetteki açık kaynaklı verilerden ve metinlerden besleniyor. Bu nedenle markaların dijital ortamda bıraktığı izler yani SEO uyumlu içerikler, olumlu kullanıcı yorumları, medya görünürlüğü ve bilgi tutarlılığı gibi konular önemini arttırarak devam edecek. Şeffaf, güncel, detaylı ve doğru dijital içerikler sunan markalar, yapay zeka sistemleri tarafından daha kolay tanınıp, önerilebilecek. Bunun yanı sıra tüm markaların yapay zeka tabanlı sistemleri train etmesi marka faydalarının ve ürün kategorilerinin tüketiciye doğrudan ulaşmasını sağlayacak.

✓ Birçok markamız uzun süredir sadece belli kampanya dönemlerinde değil, sürekli olarak tüketiciye dokunması gerektiğinin farkında. Tek bir kampanya döneminden ziyade kalıcı ve tutarlı bir marka hafızası yaratmak önem kazanacak. Markalar, yapay zekaya karşı sadece “hedef kitle” değil, aynı zamanda bir “hedef algoritma” perspektifiyle de hareket edip düzenli iletişim parçalarını bu resme göre dizayn etmek durumunda kalacak. Kısacası, AI ile marka arasında kurulan bağ artık tüketiciyle kurulan bağ kadar değerli.

Marketing Türkiye Temmuz-Ağustos sayısını okumak için TIKLAYIN