Türkiye’nin dijital ses haritası

Günümüzde, akıllı hoparlörler, sesli asistanlar ve podcast’ler gibi dijital ses teknolojileri, hayatımızın her alanına entegre olmuş durumda. Peki, sesin dijitalleşmesi tüketicide nasıl karşılık buluyor? Sesli içerik tüketiminin ardındaki motivasyonlar neler? Hangi sesli içerik türleri daha çok biliniyor? Kaç tür dinleyici profili var? Yanıtlar Karnaval Medya Grubu için YouGov’un gerçekleştirdiği “Sesin Dijital Dönüşümü” araştırmasında…

Pek çok sektörde taş üstünde taş bırakmayan dijital dönüşüm, bir süredir ses mecralarının yapısını ve deneyimleniş biçimini de dönüştürüyor. Özetle gelişen teknoloji, sesin sadece bir duygu değil, aynı zamanda iş ve eğlence dünyasının merkezi haline gelmesini sağlıyor. Sesin dijitalleşme süreci, müzikten iletişime kadar geniş bir yelpazede yenilikleri beraberinde getirirken, bu evrimin nedenleri ve getirdiği sonuçlar da merak uyandırıyor. Karnaval için YouGov’un gerçekleştirdiği “Sesin Dijital Dönüşümü” araştırması ses mecrasının yaşadığı evrimi ve ses tüketimindeki değişimi somut çıktılarla anlatıyor…

Dinleme alışkanlıkları hızla dijitalleşiyor

Teknolojinin ilerlemesi zaman içerisinde, ses deneyimlerini geliştirmenin yanı sıra dinleme alışkanlıklarını da dijitalleştiriyor. Zira verilere göre tüketicilerin yüzde 74’ü dijital ses dinliyor. Bu kitle ağırlıklı olarak müzik servislerini dinleyenler, smart araçlarda radyo dinleyenler, podcast dinleyenler ve sesli kitap dinleyenlerden oluşuyor. Dijital ses dinlemeyenlerin temel sebepleri arasında ise zaman sıkıntısı, müziği radyo veya televizyondan takip etme tercihi ve müziğin hayatlarında önemli bir yer tutmaması bulunuyor.

Radyo, dinleyicisini güncelliyor

Bize hissettirdiği nostaljik hislerin yanı sıra gün boyunca bize eşlik eden radyo Türkiye’de hala önemli bir kanal. Öyle ki her gün radyo dinleyenlerin oranı yüzde 55 olarak ölçülüyor. Radyo dinleme motivasyonlarının en başında şarkıların “hazır akış” olarak sunulması geliyor. Bununla birlikte yeni çıkan ya da insanların normalde hiç dinlemeyeceği “şarkıları keşfedebilmesi” de radyo dinlemeye yöneltiyor. Sadece müzik değil haberlerle “güncel kalma” ihtiyacını karşılaması da ilk üç motivasyon arasında yer alıyor. Ayrıca her 10 kişiden 6’sının radyoyu dijital cihazlar üzerinden takip ettiği dikkat çekiyor.

Her 5 kişiden 1’i podcast dinliyor

Müzik, konuşma ve sohbet gibi farklı formatlarda spesifik içerikler sağlayan podcastler, katılımcılar arasında yüzde 60 bilinirlik oranına sahipken, podcasti bilen her 5 kişiden 1’inin içerikleri tükettiği görülüyor (yüzde 19).

Temel podcast dinleme motivasyonu bilgi edinmek

Podcast dinleme motivasyonlarının başında farklı konularda zorlanmadan bilgi edinmek (yüzde 51) ve ilgi duyulan alanlar hakkında bilgili kişileri dinlemek (yüzde 47) geliyor. Podcast dinlememe sebepleri sorulduğunda ise ağırlıklı olarak “Hayatımda eksikliğini ve ihtiyacını hissetmedim” (yüzde 59) yanıtı veriliyor.

Sesli kitaplar dinleyicisine ulaşamıyor

Kitap metinlerinin profesyonel seslendiriciler veya yazarlar tarafından seslendirilerek oluşturulan sesli kitaplar ise görme engelli bireyler için erişilebilirlik sağlamanın yanı sıra, okuma zorluğu yaşayan kişiler veya hareket halindeyken kitap okuma fırsatı bulamayanlar için de büyük bir kolaylık sunuyor. Buna rağmen Türkiye’de sesli kitap dinleme oranı yüzde 12’de kalıyor.

Müziğin dijital yolculuğu

Katılımcıların yüzde 75’i “Ücretsiz Müzik Platformları” aracılığıyla müzik dinlediklerini belirtiyorlar. Günlük ortalama müzik dinleme süresi 2.6 saat. Akıllı telefonlar (yüzde 75) en çok tercih edilen müzik dinleme araçları olurken, hemen ardından masaüstü-laptop bilgisayar (yüzde 17) ve araç radyosu (yüzde 13) geliyor.

Dört farklı podcast dinleyicisi var

Hedef kitleyi daha iyi anlamak adına örneklem segmente edildiğinde ses dinleme alışkanlıkları ve hayat tarzlarına göre dört farklı tüketici grubu ortaya çıkıyor; Müzik Bağımlısı Merve’ler (yüzde 35) müziği seven, müzik zevkleri konusunda kendini ifade eden 12-25 yaş arası genç kişilerden; Kulağında Müzik Cebinde Akrep Burak’lar (yüzde 31) müziği seven ama bir müzik platformuna para harcamak istemeyenlerden, Ses Dünyasının Radyocusu Pınar’lar (yüzde 20) radyo dinlemeyi seven genellikle 46+ yaş kişilerden, Ses için Parasına Kıyan Mert’ler (yüzde 14) ise online dinleme platformlarına para harcamayı tercih eden kişilerden oluşuyor.

Araştırmanın Metodolojisi:

Karnaval Media Group için YouGov Türkiye’nin yaptığı araştırma kapsamında tüketicilerin internet, sosyal medya ve teknolojik ürün kullanımı alışkanlıklarının çözümlenmesi ve segmentasyonu hedeflendi. Araştırma örneklemi 12-55 yaş arası, kadın & erkek, A, B, C1 ve C2 SES grubuna dahil; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana ve Samsun şehirlerinden katılımcılarla gerçekleştirildi. Toplamda 1,501 kişiyle görüşüldü. Ayrıca Karnaval kullanıcısı 210 katılımcı araştırmaya dahil edildi.

Radyonun günlük hayattaki yeri ele alınmalı

• Dijitalleşen çağda ses ve müzik dinleme alışkanlıklarının dinamik bir dönüşüm geçirdiği bir gerçek. Araştırmamız, Türkiye’deki tüketicilerin bu evrime nasıl ayak uydurduğunu ve dijital ses içeriklerine yönelik tutumlarını detaylı bir şekilde inceliyor.
• Günümüzde, müzik dinleme deneyimi sadece sesin kalitesiyle sınırlı kalmıyor, aynı zamanda teknolojik gelişmelerle şekilleniyor. Dijital platformlar aracılığıyla müzik, podcast’ler ve sesli kitaplar gibi çeşitli içeriklere anında erişim, dinleyicilere daha önce deneyimlemedikleri bir interaktivite sağlıyor. Ancak, bu dijitalleşme beraberinde bazı soruları da getiriyor. Öncelikle, radyonun günlük hayattaki rolü ele alınmalı. Verilere göre, radyonun hala önemli bir kitleye hitap ettiğini görüyoruz, radyo yayınlarının içeriği ve formatı, dinleyicilerle etkileşimde kalarak güncellenmeli ve dijitalleşen dinleme alışkanlıklarına uyum sağlamalı.
• Diğer yandan, podcast ve sesli kitap dinleme oranlarının düşük olması, bu alanlarda farkındalık yaratma ve içerik kalitesini artırma gerekliliğini gösteriyor.
• Gelecekte, yapay zeka destekli müzik üretimi, sanal gerçeklikle canlı performanslar ve kişiselleştirilmiş müzik önerileri gibi dijital yeniliklerin ön planda olması bekleniyor. Ancak, bu gelişmeler yaşanırken kullanıcı verileri ve gizliliği konusunda hassas olunması gerekiyor. İleriye dönük, müzik ve ses teknolojilerinin bu dengeyi koruması ve dinleyicilere kaliteli, güvenli bir deneyim sunması elzem