İşte “Türkiye’de bilim algısı”nın dünden bugüne değişimi…
Senelerdir Türkiye’de bilim ve teknolojiyi teşvik etme, yönlendirme ve popülerleştirmeyi amaç edinen TÜBİTAK, şüphesiz birçok bilim insanının ismini Türkiye’ye ve dünyaya duyurdu. Dünden bugüne TÜBİTAK’ın lise öğrencileri arası araştırma projelerini ödüllendirdiği yarışmada, yaşının çok ötesinde araştırmalar yapan, icatlar geliştiren genç beyinlerle tanıştık… O gençlerin bilgisayardan biyolojiye, kimyadan matematiğe üretimleri, gelecek hakkında hepimizi gururlandırdı, umutlandırdı…
Ancak son birkaç TÜBİTAK’ta yer alan projeler, “Bilim algısı”nın da değiştiğine işaret ediyor… Tabii ki hala oldukça yaratıcı ve başarılı projeler ödül alıyor almasına ancak önceki yıllara kıyasla “bir garip” projelerin de dereceye girdiği fark ediliyor. TÜBİTAK’ın yıllara göre değişen bilim algısını sözlük yazarı “elmedico” da uzun uzadıya, resmi kayıtları referans alarak anlatmış. Bu yarışma, aslında sosyolojik alanda çarpıcı veriler de koyuyor ortaya…
2002’den 2016’ya TÜBİTAK ve “değişen bilim algısı”….
Robot Eğitim Sistemi, Yeni Bir Köpek Irkı Tarsus Çatalburun Av Köpeği Nicel Özellikleri, Allil Sübstitüye Aromatik Bileşiklerin Stille Reaksiyonu İle Tek Kademede Sentezi, Çiftkırıcı-Opto Yönlendirici, Eşitsizliklerin Ispatına Genel Bir Yaklaşım isimli projeler Bilgisayar, Biyoloji, Fizik, Kimya ve Matematik alanında farklı kategorilerde birinciliğe layık görülüyor.
Bu yıl ödüllere Yer Bilimi, Mühendislik ve Sağlık olmak üzere çok önemli kategori ekleniyor. Projeler akıl açan cinsten.
2004’te “Teşvik” ödülü alan projeler şuan hala gündemde ve geçerliliğini koruyor. Biyoloji alanında üçüncülük alan bir proje, o zamanlar biz daha adını bilmezken GDO’yu tartışıyor…
2005’te bir meslek lisesi Yer Bilimi dalında “Deprem Anında Otomatik Elektrik Kesici” projesiyle teşvik ödülü alıyor…
Bu yıl, bilgisayar dalında devrim yaratacak bir projeye imza atılıyor: “Tiroit Kanserli Hastaların Tedavisinde Kullanılacak İ-131 Dozunun Yapay Sinir Algılarıyla Belirlenmesi”. Bu işlere imza atanların bir akademisyen değil, sadece bir lise öğrencisi olduğunu hatırlatalım…
“Yılın Genç Araştırmacısı” ödülü ekleniyor…
Değişimin kısmen başladığı yıllar… Sosyoloji kategorisi yarışmaya ekleniyor, ikinci ve üçüncü projeler ise değişimin sinyallerini veriyor:
ikinci, “Batılılaşma Sorunu Ve Bu Sorunun Günümüze Yansıması Olarak 15-18 Yaş Arası Gençlerde Ab İmajı Araştırması”, üçüncü ise “Rock’ın Roll Dinleyen 15-20 Yaş Arasındaki Öğrenci Gençlerin Eğitim Sorunlarına Karşı Tepkilerini Ölçmek”
2009’da Tarih kategorisi yarışmaya ekleniyor ve 2010 yılında Sosyoloji alanındaki bazı projeler yine diğer senelere kıyasla “bir tuhaf”.
Fizik ödülleri “Uygulamalı Fizik” ve “Temel Fizik” olarak ikiye ayrılmış. Pozitif Bilimler’in çalışmaları takdire şayan olsa da tarih ve sosyoloji alanındaki projelerde değişimler gözleniyor.
Bu yıl, yazının başından beri bahsettiğimiz “bilimsel algıdaki değişim”in hissedildiği bir sene. Sosyoloji dalında ikinciliğe layık görülen bir projenin ismi “Kent Merkezinin Soylu(Suz)laştırılması: Beyoğlu Asmalımescit Örneği”, üçüncü proje ise “Ocakların Vs. Birey Üzerine Baskısı”.
2013’te ödüllere Psikoloji dalı ekleniyor. Sosyoloji dalında birinci olan proje ise “Ortaöğretim Öğrencilerinin Okul Türlerine Göre Kadın Algılarının Belirlenmesi”.
Bir diğer sosyoloji projesi “Lise Düzeyindeki Öğrencilerin Terör Algısı Ve Bu Algıyı Etkileyen Unsurlar (Ankara Örneği).”
20014’te projeler arasında ne ararsanız var… Mesela Fizik dalında “Tanksavar” yapan bir liseli genç, “Tarih kitabının değişmesine karar çıkartan” bir proje, Teşvik kazanan “Tayland’da Osmanlı İzleri”, Tarih dalında üçüncü olan “Tarih Sahnesinin Bilinmeyen Yüzleri: Kubbetü’l İslam’da Babalar”, Sosyolojide üçüncülük alan “Demokratikleşme Paketinin Ahlat’taki Sosyo-Ekonomik Yapıdaki Yansımaları”…
Bu sene ödüllere Edebiyat ekleniyor ve projeler geliyor: “Annelerin Gözüyle Çözüm Süreci – Ahlat İlçesi Örneği, Sadaka Taşları Ve Günümüze Yansımaları”, “Barışın 40.Yılında; Merzifonlu Kıbrıs Gazilerinin Hatıratının Oluşturulması”…
Bu sene “Değer Eğitimi” isminde bir dal ekleniyor… Sunulmaya değer projeler olarak finale kalanlar şunlar:
“Cuma Namazının Sosyalleşmeye Ve Toplumsallaşmaya Etkisi”
“Tebessüm Ve Selamın Temiz Dünyalara Etkisinin Araştırılması”
“Ekg önlüğü ile mahremiyeti korumak”
“Milli Karakterlerin Çocuk Ve Gençlerin Oyun Ve Kırtasiye Objelerine Yerleştirilmesi İle Rol Model Alınmasını Sağlamak”
Coğrafya dalında “Donmak Yok Üretime Devam”, Tarih dalında “Diriliş Ertuğrul Dizisinin Analiz Edilerek Tarih Öğretimi Ve Öğrenciler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”,
“Nijer’deki Osmanlı Soyu Projesi”, “Osmanlı Geleneği Işığında Yeni Bir Maarif Sistemi Ve Osmanlıca Mezar Taşlarının Okunması Ve Günümüz Türkçesine çevrilmesi İle İlgili Bir Tekno Tarih Çalışması”
