“Tüketici Güven Endeksi”nde bizden daha kötüsü de var!
Ipsos, “Tüketici Güven Endeksi”, “Dünyanın Endişeleri” ve “Gündeme Dair” isimli araştırma verilerinin ışığında kapsamlı bir Ekonomi Dosyası hazırladı… Enflasyonun mercek altına alındığı dosyada vatandaşın mevcut durumu nasıl değerlendirdiğinden gelecek öngörülerine dek pek çok kritik noktaya temas ediliyor. Gelin hem dünyanın ortak endişelerine hem de Türk vatandaşlarının ekonominin gidişatını nasıl gördüğüne daha yakından bakalım…
Tüketici güven endeksi en düşük iki ülkeden biri Türkiye…
Finansal piyasalar açısından tüketicilerin piyasaya olan güveni, hem yatırım araçlarını arz edenler hem de talep edenler açısından büyük önem taşıyor. Tüketicinin hem tüketim isteği hem de bunun reel olarak ne kadar gerçekleşebileceğini ölçümleyen tüketici güven endeksleri mevcut fotoğrafı belirgin bir şekilde ortaya koyuyor.
Son 1 ay içinde Türkiye’de Tüketici Güven Endeksi 3.2 puan gerilemiş durumda ve Haziran ayında Arjantin’den sonra en düşük güven endeksine sahip ülke konumunda.
Bir enflasyon, bir yoksulluk bir de eşitsizlik
Analizin kapsadığı 29 ülkede de en önemli 3 problem enflasyon, yoksulluk ve eşitsizlik, suç olarak sıralanıyor.
Ülkeler ortalamasında en büyük endişe sebebi olarak yüzde 40’la belirtilen enflasyon, Türkiye’de yüzde 56 oranında karşılık buluyor. Mayıs ayında ise Türkiye’de enflasyonun en önemli 3 problem içinde belirtilme oranı yüzde 44 oranındaydı. Geçen bir ay içinde enflasyonun sorun olarak belirtilme oranı 12 puan arttı.
En büyük problemimiz ekonomi
Gündeme Dair çalışmasında da ekonomi son bir senedir Türkiye’nin en önemli problem olarak belirtiliyor. Şubat ayında yaşadığımız deprem ve Mayıs ayındaki seçimlerden dolayı doğal afetler ve siyaset toplum için önemli bir sorun olarak belirtilse de Haziran ayında yine bireylerin yüzde 84’ü için ekonomi en önemli problem.
Ekonominin yarınından umutlu muyuz?
Türkiye ekonomisinin mevcut durumuna yönelik görüşlerde son 2 ayda çok bir değişim olmasa da geleceğe yönelik beklentilerde olumsuz görüşlerdeki artış dikkat çekici. Zira Mayıs ayında katılımcıların yüzde 21 Türkiye ekonomisinin iyiye gideceğini ifade ederken bu oran Haziran ayında yüzde 16’ya geriliyor. Araştırma verilerine göre her 2 kişiden 1’i Türkiye ekonomisinin daha kötüye gideceğini öngörüyor.
“Bu döviz hiç durmaz”
Katılımcılara önümüzdeki aylar içerisinde Türk Lirası karşısında dolar ve euro gibi döviz kurlarının nasıl seyredeceği sorulduğunda ise Ocak ayından bu yana katılımcıların daha da karamsar bir noktaya ulaştığı ve yüzde 72’sinin döviz kurlarının artacağını öngördüğü gözlemleniyor…
10 kişiden 7’si enflasyon daha da artacak diyor…
Katılımcılara enflasyona dair beklentileri sorulduğunda ortaya karamsar bir tablo çıkıyor. Enflasyonun azalacağını düşünenlerin oranı yüzde 15 olarak verilere yansırken yüzde 69’u artacak diyor.
Her 2 kişiden 1’i “yaşam standartlarım düşecek” diyor…
Katılımcılara mevcut kondisyonlar ışığında yaşam standartlarının yılın geri kalanında nasıl etkileneceğini öngördükleri sorulduğundaysa her 2 kişiden 1’i mevcut hallerinden daha kötü olacağını tahmin ettiğini söylerken katılımcıların yüzde 18’i standartlarının artacağını düşünüyor…
Tüketici kemerleri daha da sıkıyor!
Katılımcıların ekonominin geleceğine ilişkin bu beklentilerinin tüketim alışkanlıklarını etkilemesi de elbette kaçınılmaz bir gerçeklik. Katılımcıların yüzde 55’i önümüzdeki süreçte kişisel harcamalarının azalacağını ifade ederken, yüzde 25’i aynı kalacağını yüzde 20’si ise artacağını ifade ediyor.
Negatiften negatife…
Covid-19 pandemisinin arkasından yaşanan yüksek enflasyon pandemisi ülkeleri, tüketicileri farklı seviyelerde de olsa etkiledi, etkilemeye de devam ediyor. Enflasyon hala en büyük endişe konusu. Ipsos’un Dünya’nın Endişeleri Araştırması sonuçlarına göre her on kişiden dördü ülkesi için en çok endişelendiği 3 konu içinde enflasyonu belirtiyor. Yoksulluk, işsizlik gibi diğer başlıkları da göz önüne aldığımızda endişe yaratan başlıca konuların ekonomi ile ilgili olduklarını tespit ediyoruz. 29 ülke arasında Türkiye enflasyondan en çok endişe duyan (Singapur ile birlikte) 3. ülke, ilk sırada üç haneli enflasyonu yaşayan Arjantin var.
Ipsos Türkiye olarak düzenli yaptığımız “Gündeme Dair” araştırmasının Haziran ayındaki katılımcılarının yüzde 84’ü de diğer araştırmalarımızdaki gibi ülkemizin en önemli sorunu enflasyondur dediler. Geçen yıl aynı dönemde yine yüzde 80’lerin üzerinde olan bu oran seçim sürecinde yüzde 73’e kadar gerilemişti. Şubat sonrasında gözlemlediğimiz görece iyimserlik Haziran ayında yerini yeniden olumsuza dönmeye başladı, eğilimin nasıl devam edeceğini Temmuz sonuçları ile daha iyi görebileceğiz.
Ülkemizde vatandaşlar ekonominin gidişatını döviz kurlarının üzerinden değerlendirirler. Tüketici güveni ile farklı göstergeler arasındaki ilişkiyi analiz ettiğimizde döviz kurlarının seyri ile büyük bir korelasyon içinde hareket ettiklerini tespit ederiz.
Haziran ayında TL’de yaşanan değer kaybı tüketicinin güveninde de bir erozyon yaratmışa benziyor. Yabancı para birimlerinin önümüzdeki aylarda TL karşısında değer kazanmaya devam edeceğini düşünenlerin oranı Mayıs’tan Haziran’a yüzde 65’ten yüzde 72’ye yükseldi. Enflasyonun yılın geri kalan aylarında yükseleceğini düşünenlerin oranı da yüzde 63’ten yüzde 69’a yükseldi. İşsizlik, yaşam standardı, kişisel harcamaların artması gibi farklı parametrelerin hepsinde Haziran ayında daha da olumsuza dönen bir tablo söz konusu.
Negatiften daha da negatife doğru bu hareketin devam edecek bir trend olup olmayacağını Temmuz’da göreceğiz. yüzde 34’lük asgari ücret artışı ve memur maaşlarında yapılacak düzenlemelerin bu değerlendirmelere nasıl etkisi olacağını takip edeceğiz…
Araştırmanın metodolojisi
Bu dosyada paylaşılan veri ve bulgular Ipsos tarafından gerçekleştirilen 3 farklı araştırmadan derlenmiştir.
- 2023 HAZİRAN TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ: Haziran 2023 tarihinde Online Panel sistemi aracılığıyla dünya çapında 29 ülkede gerçekleştirilmiştir. Örneklem, çoğu ülkede 16-74 yaşları arasında ve Kanada, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 18-74 yaşları arasındaki 21,000 yetişkini kapsamaktadır. Araştırmaya Ipsos Online Panel üzerinden bazı ülkelerde 1000, Türkiye dahil bazı ülkelerde de 500 kişi çalışmaya katılmıştır. Türkiye’deki örneklem daha çok şehir merkezinde yaşayan, eğitimli ve daha yüksek gelirli vatandaşları kapsamaktadır. Sonuçlar internet erişimi olup online anket doldurabilen nüfusun yanıtları olarak değerlendirilmelidir.
- Ipsos DÜNYANIN ENDİŞELERİ- HAZİRAN: 26 Mayıs- 9 Haziran 2023 tarihleri arasında Online Panel sistemi aracılığıyla dünya çapında 29 ülkede gerçekleştirilmiştir. Örneklem, çoğu ülkede 16-74 yaşları arasında ve Kanada, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 18-74 yaşları arasındaki 20,570 yetişkini kapsamaktadır. Araştırmaya Ipsos Online Panel üzerinden bazı ülkelerde 1000, Türkiye dahil bazı ülkelerde de 500 kişi çalışmaya katılmıştır. Türkiye’deki örneklem daha çok şehir merkezinde yaşayan, eğitimli ve daha yüksek gelirli vatandaşları kapsamaktadır. Sonuçlar internet erişimi olup online anket doldurabilen nüfusun yanıtları olarak değerlendirilmelidir.
- Ipsos GÜNDEME DAİR: Araştırma 18 yaş üstü İBBS 1 düzeyinde Türkiye temsili haftalık 400-800 birey ile online anket yöntemi (CAWI) üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın istatistiki hata payı, 95 güven aralığında ± 3.5’tir. Veriler, ADNKS 2019 verilerine (yaş, cinsiyet, eğitim ve İBBS1 12 bölge) göre ağırlıklandırılmıştır.
