Türk Halkı Cumhuriyet Değerlerini 100 yıl sonra yeniden tanımladı

Cumhuriyetin 100. yıl coşkusu ülkenin dört bir yanına yayılmışken Aksoy Araştırma, Marketing Türkiye için gerçekleştirdiği araştırmayla Cumhuriyetin değerlerini yeniden tanımladı. İşte 100. yılında Cumhuriyeti anlatan o değerler…

Araştırma, Marketing Türkiye için, sosyal nabzı tutma konusunda uzmanlığı olan Aksoy Araştırma ve yine Aksoy Araştırma’nın data odaklı an zamanlı var olan denge­lerin resmini çekebilen teknoloji şirketi Pulside Research tarafından gerçekleştirildi.

Türkiye temsili 12 ilde cinsiyet, yaş, sosyoekono­mik statü ve bölge dağılımı kotasıyla Mayıs 2023’te gerçekleştirilen çalışmaya 1067 kişi katıldı.

Araştırmaya katılanların “Cumhuriyet değerleri nelerdir?” sorusuna verdiği yanıtlar, değerlerin muhataplarındaki derinlikli anlamını da ortaya koydu. Açık uçlu sorularla yapılan çalışmanın ilk çıktıları 42 tanımlamanın olduğunu gösteriyor­du. Birbirini tamamlayan kavramların konsolide edilebilirliği yine bir araştırmayla sorgulandı ve 11 özgün değerin ortaya çıktığı görüldü.

Araştırmanın ikinci aşamasında bir hatırlatma yapmaksızın serbest çağrışımla ilk araştırmada tespit edilen değerlerin hangi markalarca taşındı­ğı soruldu.

Diğer taraftan online olarak “Eşzamanlı Pulside Mobil Paneli”nde gerçekleştirilen araştırmada yüzde 95 güven aralığı ve yüzde 2,5 hata payıyla yapılan çalışmada değerlerle markaların eşlenme­si sağlandı.

Araştırmada sonuçlar belirlenirken şirket ve mar­kaların birden fazla “Cumhuriyet Değerini” farklı ağırlıkta taşıyor olması değerlendirme sürecinde bir parametre olarak kabul edildi.

Çalışmada farklı sektörlerden kurumlar yerli, ya­bancı ya da çok uluslu ayrımı gözetilmeksizin öne çıkanlar olarak listelendi.

Araştırma sonucunda “11 Cumhuriyet Değerini” taşıyan markalardan 11 adet liste oluştu.

Ayrıca farklı değerlerde farklı ağırlık puanlarıy­la bu listelerde yer alan tüm markalar bütüncül olarak değerlendirildi ve “Cumhuriyet Markaları” 12’ci liste olarak ortaya kondu.

İki aşamalı saha çalışması sonucunda Cumhuriyet Değerleri listesinde 11 güçlü karakter belirlendi…

Yenilikçi

Cumhuriyet, geri kalmış ve zamanı kaçırmış bir toplumun gayretleriyle kuruldu. Başta kurucu lideri olmak üzere Cumhuriyetin inşası için çaba vermiş tüm kadroların asıl amacı zamanı yakalamaktan ibaret değildi. En temel hedefi zamanı geçmekti. Bu nedenle yenilikçilik rejimin ana karakterlerinden biri oldu. Zamanın ötesinde yenilikler aradılar. Karayolu olmayan coğrafyada 1929 yılında otomobil montaj fabrikasını kurdular…

Umut Veren

Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve toplumsal olumsuzlardan çıkışta en önemli sorunlardan biri toplumun haklı gerekçelere dayanan umutsuzluğuydu. Bu nedenle Cumhuriyet yarattığı kurumlar, reformlar, devrimler ve refah artışını hedefleyen ekonomik hamleleriyle Anadolu’da umudu örgütledi.

Özgürlükçü

Cumhuriyetin kurucu kadroları aklın özgür olmadığı bir yerde bilimin, sanatın, yaratıcılı­ğın ve refahın gelişmeyeceğinin farkındaydı. Cumhuriyet, ilerici bir tutumla toplumla zamanın çok ötesinde haklar tanıdı. Özgür aklın önünü açtı. Bu sayede hem yetiştirdiği kadroların ülkede kalmasını hem de (Avrupa da dahil) yeterince özgür olamayan aydınla­rın ülkemize gelmesini sağladı.

Kurumsal

Cumhuriyetin kurucu kadroları, liderlerin kişisel yetenekleri ve tercihleriyle toplumun ilerlemesinin mümkün olmayacağını biliyordu. Bu nedenle çok çeşitli alanlarda öncelikli olarak kurumlar inşa ettiler. Bunun için herhangi bir rejime öykünmeden temel alanlardaki kurumları inşa etmekle kalmayıp ülkeye özgü ihtiyaçları da karşılayacak özel kurumları hayata geçirdiler.

Bağımsızlık

Cumhuriyetin temel değerlerinden biri bağımsızlıktı. Dış politikasından tarım politi­kasına kadar hemen hemen her konuda ba­ğımsızlığını önceleyen bir tercihler bütünü mevcuttu. Kısa sayılacak bir süre içerisinde ithal ikameci sanayi politikasına geçiş de dahil olmak üzere Cumhuriyet her konuda bağımsız kalmayı temel kural olarak almıştı.

Fırsat Eşitliği

Cumhuriyet’in kurucu kadroları fırsat eşitliğinin olmadığı bir toplumda ortak ideallere inanmış, barış içinde yaşayan bir toplum inşa etmenin mümkün olmadığını biliyordu. Bu nedenle sadece belirli gruplara tanınmış imtiyazları ortadan kaldırmakla kalmayıp başta eğitim olmak üzere belirli mekanizmalarla topluma fırsat eşitliğini sundu. Bu sayede zaman içerisinde devasa bir orta-üst sınıf yaratabildi.

Bürokraside ve siyasette önemli makamlara gelen birçok kişi bir önceki kuşakta Anadolu’nun yoksul ailelerinin çocuklarıydı. Tüm siyasal krizlere, ayrışmalara rağmen birbirine kenetlenmiş bir toplum olmamızın temel nedenlerinden biri budur. Cumhuriyet; bizim de, bizden öncekilerin de adalet duygusunu sarsmadı.

İnsana Yatırım

Cumhuriyetin kurucu kadroları ülkenin gelişmesinin, refahın artışının, daha özgür daha adil ve daha eşit bir toplum yaratabilmenin ancak insan aklına yapılacak yatırımla mümkün olduğunu biliyordu. En başından itibaren eğitim reformuna verilen önemin, okullaşmanın ve eğitime erişime öncelik vermenin nedeni buydu. Üniversitelerin bilimsel çalışmalarına ayrılan kaynağın da, Köy Enstitüleri’nde köylü çocuklarının eline dünya klasiklerini tutuşturmasının da temelinde insan aklına yapılan yatırımın en verimli yatırım olduğunu keşfetmesi vardı.

Dayanışma

Bireysel inisiyatiflere bırakılmış bir dayanışmanın sağlıklı sonuçlar doğurmayacağı ortadaydı. Bu nedenle dayanışma konusu da Cumhuriyet kadroları tarafından kurumsal bir çerçevede planlandı.

Geleceği Yakalamak

Cumhuriyetin referans aldıkları aynı zamanda Cumhuriyetin rakipleriydi. İçinde bulunduğumuz çağda rekabet etmenin en iyi yolunun geleceği o günden yakalamak olduğunu bilen Cumhuriyet kadroları, salt bilimsel çalışmalarda değil toplumsal yapıda da çağın ötesine geçmeyi amaçladı. Bunun için risk aldı. Bu nedenle bir yandan dönemin ilerici ülkelerinde olmayan kadın haklarını hayata geçiriyor bir yandan da 1936’da uçak fabrikasını kuruyorlardı.

Devrimci

Cumhuriyet’in kurucuları Cumhuriyet’in üzerine kurulduğu ekonomik ve toplumsal yapının düzeltilmesinin mevcudu iyileştirmekle olmayacağını biliyordu. Bu nedenle salt reformlarla durumu idare etme kolaycılığına kaçmadı. Oluşabilecek toplumsal tepkileri de göze alarak sıçrama etkisi yaratacak devrimler yaptılar.

Özgünlük

Cumhuriyet diğer rejimlerden feyz alan ama herhangi birini birebir kopyalama kolaycılığına kaçmayan bir aklın ürünüydü. Bazı rejimlerden planlamaya dayalı yönetimi, kamuculuğu örnek alırken bazı rejimlerden de temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmasını, aklın özgür bırakılmasını ve gelişmiş demokrasiyi örnek olarak aldı. Sonuç olarak hiçbirine benzemedi. Hep özgün kaldı.