“Bozucu İnovasyon” nereden geldiği bilinmeyen füzeye benzer
Bozucu İnovasyonu yapacak şirketin gücünü, neyle mücadele ettiğimizi bilmek çok önemlidir. “Aniden de gelebilir, yavaştan da yükselir ama “Bozucu İnovasyonlar” şirketinize atılan füzeler gibidir. Bozucu inovasyon yapmaya niyetlenmiş şirketlerin önünde pek çok engel var. Bunu duymak biraz rahatlatabilir yoksa dengeyi bozacak füzenin nereden geleceğini düşünerek paranoyak olabiliriz.
İş dünyasının klasikleri arasında yerini almış kitaplara, makalelere bakalım. Öyle pek de eski değil en fazla 3-5 yıl önce yazılanlar bile bugün içinde bulunduğumuz koşulları öngörememiş. Geçmişte okurken akıl açıcılığı konusunda hiç şüphe duymayacağımız fikirler bugün geçerliliğini yitirmiş durumda.
Kimse pandemiyi öngöremezdi elbette, bu nedenle çok da haksızlık etmemek gerek. Mesela dün de bugün de inovasyon her zaman sürdürülebilir iş ve işletme başarısı için öngörülmüş. Çevrimiçi alışverişin yükseldiği de öngörülerden biri ancak bu durumu geleneksel alışverişin üstüne doğru gelen bir “Bozucu İnovasyon” olarak görülmemiş.
Peki, öyleyse önce “Bozucu İnovasyon” nedir ona anlayalım;
Kaynaklar, “Aniden de gelebilir, yavaştan da yükselir ama ‘Bozucu/Distruptive İnovasyonlar’ şirketinize atılan füzeler gibidir” diyor. Her ne kadar son 20 yıldır sadece şirketlerimize değil sektörlere, ekosistemlere velhasıl tüm alanlara füzeler yağıyorken, kendine seçtiği o rahat köşede artık kimse kalamıyor. Daha önce “Sürdürülebilir Avantajın” bir hayal olduğunu, “Geçici Avantajlarla” yetinmek gerektiğinin altını çizmiştik. Mesele dün sağlam zeminde verdiğimiz sürdürülebilirlik mücadelesini şimdilerde pandemi nedeniyle kapanmışken nasıl başaracağımız konusu… Unutmadan söyleyelim ki teknolojinin üstel olarak büyüyor olması her an bozucu bir inovasyonla karşılaşacağımızın da bir başka göstergesi.
Doğrudan bizi ya da sektörümüzü etkileyecek Bozucu İnovasyonu yapacak şirketin gücünü, neyle mücadele ettiğimizi bilmek çok önemli. Şirket yeteneğinin ölçütü, neler yapabileceğinin de göstergesi. Bu yetenekler “genişletilebilir öz” olarak kavramsallaştırılmış. Bozucu şirketlere gelince; işleri hiç de kolay değil, öyle bir anda ortaya çıkmıyorlar. Risk almaya hazır ve pazardan daha büyük pay almak isteyen şirketler, yeteneklerini, bütçelerini fırsatları rakiplerinden daha önce bulmaya aktarıyorlar.
“Genişletilebilir Öz” ile sürdürülebilir işletmeler
Genişletilebilir Öz’ü örneklerle açıklayalım: Four Seasons ile aynı cadde üzerinde bulunan Holiday Inn’in “Bozucu İnovasyon” yapabilmesi için en az lüks segment markası Four Seasons kadar kaliteli hizmet vermesi gerekiyor. Bu da daha fazla maliyet demektir. Bu bağlamda Holiday Inn’in genişletilebilir özü fiyat engeline takılır. Peki, Holiday Inn ne yapmalı? Four Seasons müşterilerine onların asgaride kabul edeceği hizmet standardını daha ucuza vermeli. Şimdilerde fiyat giderek önem kazanırken, müşteriler gerektiğinden fazla gördüğü kaliteye artık daha fazla ödemek istemiyor. Bozucu İnovasyon, Holiday Inn’in Four Seasons müşterilerine sunduğu fiyat/değer önermesinde en uygun noktayı bulmak olmalı.
Toplama bilgisayarların hem performans hem de fiyat açısından avantajlı olduğu düşünülür. Doğrudur da! Üstüne bir de kendi bilgisayarını yapıyor olmanın hazzı bir başka olmalı. Bilgisayar parça üreticileri cihaz parçalarını daha kaliteli hale getirdikçe markalı bilgisayar satışları düşmeye başlamıştı. Bu da bir markaya bağlanmak yerine ihtiyacına göre parçalarını değiştirmeyi isteyen bir kullanıcı için fırsatlar sunuyordu. Ancak süreç içinde bilgisayar üreticileri aynı cihaz içine birden fazla fonksiyonu dahil ederek toplama bilgisayardan daha avantajlı fiyatlara ulaştılar. Markalı bilgisayarlar kendi inovasyonlarını kullanıcıların ihtiyaçlarını daha ucuza sunarak buldu.
Son örneği, artık geçerliliğini yitirmiş “uzaktan eğitim yeterince kaliteli değildir” mitinin yıkılmasını örnekleyerek verelim. ABD’nin Ivy Ligindeki sekiz üniversiteye gitmenin bile ayrıcalıklı bir sosyal sınıf yarattığı dönemlerde, çevrimiçi eğitim modelinin tercih edilmediği gerçeği ortadayken bugün kullanmaktan başka seçenek yok gibi gözüküyor. Elbette kendi kanatlarıyla uçmanın ilk adımı olan üniversitelerde yalnız yaşama deneyimi bugün olanaksız. Ancak belli ki pek çok üniversite teknolojik altyapısını çevrimiçi eğitim verecek kadar geliştirerek hazırlıklı yakalanmış. Şimdi rekabet bu eğitimleri günün ihtiyaçlarına göre çeşitlendirmekte. Bu alandaki rekabet farklı eğitim deneyimleri yaşatmakta. Bozucu İnovasyon deneyim tasarımından gelecek.
Daha önce de belirtildiği üzere, Bozucu İnovasyon teknoloji ve perakende sektöründe olduğu gibi aniden gelebileceği gibi ağır yük taşımacılığında yavaş yavaş ortaya çıktı. Uçaklar çok daha hızlı taşıma yapıyor olmalarına rağmen yük gemilerinden vazgeçmek mümkün olamadı. Çünkü uçakların yük gemilerinin kapasitesine ulaşması pek de mümkün gözükmüyor. Bu iki taşıtı buluşturacak yeni bir aracın inovasyon alanı olduğu görülüyor. Gemi ve uçak için genişletilebilir öz rotasını birbirlerine doğru genişletmeli.
Bozucu İnovasyonun önündeki engeller
Bozucu inovasyon yapmaya niyetlenmiş şirketlerin önünde pek çok engel var. Bunu duymak biraz rahatlatabilir yoksa dengeyi bozacak füzenin nereden geleceğini düşünerek paranoyak olabiliriz:
- Müşteriler statükoya alışıktır rahatlarını bozmak istemeyebilir.
- Daha fazla teknoloji gerektirebilir bu da yatırım demektir.
- Siz hazırsınız ama ekosisteminiz hazır olmayabilir.
- Var olan teknoloji inovasyonu hayata geçirecek düzeyde olmayabilir.
- Bugüne kadar yapageldiğiniz iş modeliniz Bozucu İnovasyonun yükünü kaldıramıyor olabilir.
Bütün bu engellere rağmen Bozucu İnavasyon konusunda şirketinizdeki yetenekleri destekleyin ama diğer yandan geleneksel işlerinizi de en iyi şekilde yapmaya devam edin. Kantarın topuzunu illa inovasyon yapacağız diyerek hali hazırda kazandığınız ürün ve hizmetleri ihmal edip kaçırmamak gerek!
