Üst düzey yöneticiler: 2025’in gelişi 2024’ten belli!
Tüketicisinden üreticisine, işvereninden çalışanına enflasyonla mücadele ettiğimiz bir yılı geride bırakıyoruz. Marketing Türkiye adına Sia Insight tarafından üst düzey yöneticilerin katılımıyla gerçekleştirilen ve artık bir yıl sonu klasiği haline gelen “İş Dünyası Gündem Değerlendirme Araştırması” da bu mücadelenin önümüzdeki yıla nasıl yansıyacağına dair önemli öngörüler sunuyor…
2018 yılından bu yana üst düzey C Level yöneticilerin bir sonraki yıla dair öngörülerini ve beklentilerini ortaya koymak adına gerçekleştirilen “İş Dünyası Gündem Değerlendirme Araştırması”, her geçen yıl genişleyen veri havuzuyla yaşanan değişimi gözler önüne seren bir çalışma… Geçmiş yıllarda yapılan araştırmalarla karşılaştırmalı veriler sunan çalışma, üst düzey yöneticilerin 2025’te neredeyse 2024’ün tekrarını beklediğini gösteriyor. Üst düzey yöneticilere göre ülkenin en büyük problemi yine ekonomi ve hukuk. Ülke ekonomisine güven zayıf ama yöneticilerin kendine özgüveni yine yüksek! “Biz bu virajdan büyüyerek çıkarız” diyorlar yine ancak geçtiğimiz yıldan farklı olarak “Çalışan sayımız artar” diyenlerin oranı düşüyor. İş dünyasının geneli içinse “yüzde 80 oranında işsizlik artar” ifadesi kullanılıyor.
Pek çok noktada 2024’e dair öngörüler 2025 için kendini tekrar ederken en marjinal fark hükümetin ekonomi politikalarına duyulan güvende kendini gösteriyor. Öyle ki geçtiğimiz yıl kararsız olanların büyük bir kısmı bu yıl negatif yönde bir ifade kullanıyor ve üst düzey yöneticilerin yaklaşık yüzde 80’i “Hükümetin ekonomi planları sınıfta kaldı” diyor…
“Yaramıza merhem bulamıyoruz”
Yöneticilere, “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir” sorusu yöneltildiğinde, yanıtların son altı yıl içerisinde pek de fazla bir değişiklik göstermediği görülüyor. Araştırmanın ilk defa gerçekleştirildiği 2018 yılından bu yana “ekonomi” cevabı liderliği kimseye kaptırmıyor. Her 10 yöneticiden 5’i Türkiye’nin en önemli sorunu olarak bu dönemde de ekonomiyi işaret ederken, ikinci sırada ise yüzde 20 ile hukuk/adalet yer alıyor.
Neredeyse tüm konu başlıklarının sorun olarak dile getirilme oranı geçtiğimiz seneyle benzer düzeydeyken, hukuk/ adalet, eğitim sistemi ve yönetim sorunlarını dile getirenlerin oranının radikal biçimde artış göstermiş olması dikkat çekiyor.
10 yöneticiden 7’si ekonomiye güvenmiyor
Araştırma sonuçları Türkiye ekonomisine duyulan güven düzeyinin oldukça düşük olduğunu gözler önüne seriyor. Türkiye ekonomisine güven duyan üst düzey yöneticilerin oranı yalnızca yüzde 11’ken, güvenmeyenlerin oranı yüzde 72 düzeyinde karşımıza çıkıyor.
Tünelin sonunda ışık var mı?
Yöneticilerin Türkiye ekonomisine ilişkin beklenti ve öngörülerinde, geçen seneki ağırlıklı kötümser tablo benzer şekilde devam ediyor.
Her 10 yöneticiden 4’ü bu yıl da Türkiye ekonomisinde küçülme öngörmeye devam ediyor. Üst düzey yöneticilerin yaklaşık yarısı (yüzde 49) bu yıl Türkiye ekonomisinden durağanlık beklediğini ifade ederken, büyüme öngörüsünde bulunanların oranı yalnızca yüzde 11’de kalıyor.
Enflasyonla imtihan sürecek
Araştırmada her 10 üst düzey yöneticiden yaklaşık olarak 5’i (yüzde 47) Türkiye’de önümüzdeki sene enflasyonun artacağını söylüyor. Enflasyonun artacağını öngören yöneticilerin oranında bu sene düşüş görülürken, öngörülen enflasyon oranı da anlamlı düşüş göstererek yüzde 51 seviyesine gerilemiş durumda.
ABD dolar kuruna yönelik öngörülere göre, yöneticilerin Türk Lirası’ndaki değer kaybının devam edeceğini düşündükleri gözlemleniyor. 1 ABD dolarının 2025 senesinde karşılığının 42 TL olması bekleniyor.
“İşsizlik kaçınılmaz”
Türkiye’nin “ev gençleri” için ivedilikle aksiyon alması gereken bu dönemde ne yazık ki üst düzey yöneticilerden de karanlık bir öngörü çıkıyor karşımıza. Katılımcıların yüzde 84’ü işsizlik oranının artacağını ifade ederken, yüzde 13’ü işsizliğin aynı kalacağını söylüyor. “İşsizlik azalacak” diyen yöneticilerse yalnızca yüzde 2’lik bir kısmı oluşturuyor.
TÜİK güven bariyerinde
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı açıklamalar iş dünyası nezdinde güvenilir bulunmamakla birlikte, bu dönem açıklamalara güven duymayanların oranında da minimal artışlar yaşandığı gözlemleniyor. Her 10 yöneticiden yaklaşık 8’i TÜİK’in açıkladığı büyüme rakamlarına, işsizlik ve enflasyon oranlarına güvenmediğini belirtirken, yalnızca 1’i TÜİK verilerini güvenilir bulduğunu ifade ediyor.
Türkiye yabancı yatırımcı için ne kadar cazip?
Türkiye’nin yabancı sermaye için cazip bir pazar olduğunu düşünen yöneticilerin oranı yüzde 31 ile geçtiğimiz yılla aynı düzeyde seyrediyor. Türkiye’nin bu anlamda cazip bir pazar olmadığını düşünenlerin oranı ise yüzde 50 ile çoğunluğu temsil etmeye devam ediyor.
İş dünyasının önünde kötü günler var!
Araştırmaya göre iş dünyasıyla ilgili karamsar tutum sergileyenlerin oranında minimal bir düşüş yaşanıyor ve yerini nötr tutum sergileyenlere bırakıyor. İyimserlerin oranı ise yine yüzde 15 ile geçtiğimiz dönemdeki seviyesini koruyor. Günün sonunda her 10 üst düzey yöneticinin 6’sından ortak bir ses duyuluyor: “İş dünyası için 2025, 2024’e kıyasla daha kötü olacak!”
Herkes küçülür biz büyürüz…
Geçmiş yıllarda, birçok yönetici genel ekonomik beklentiler konusunda karamsar bir tutum sergilerken, kendi şirketlerine ilişkin değerlendirmelerinde bu karamsarlığın rakamlara yansımadığını gözlemlemiştik.
Tablo, bu yıl da pek değişmedi. 2025 yılına ilişkin yapılan değerlendirmelerde, yöneticilerin yüzde 60’ı Türkiye iş dünyasının daha zorlu bir yıl geçireceğini öngörürken, kendi şirketlerinin küçüleceğini düşünenlerin oranı yüzde 16’da kalıyor.
Yatırım da pazarlama bütçeleri de stabil
Firmaların yatırımları, pazarlama ve iletişim bütçeleri geçtiğimiz seneyle benzer şekilde planlanıyor. Firmaların yatırımlarının aynı kalacağını düşünenlerin oranı yüzde 42 olarak verilere yansırken, pazarlama bütçeleri için bu ifade yüzde 36 ile, iletişim bütçelerinde ise yüzde 42 ile karşılık buluyor.
İşimiz iyi gider ama çalışan sayımız azalabilir…
Geçen yıllara paralel olarak iş dünyasına kıyasla kendi firmalarıyla ilgili görece daha olumlu düşünen yöneticiler, çalışan sayısı söz konusu olduğunda benzer bakış açısına sahip değiller. Her 2 yöneticiden 1’i çalışan sayısının aynı kalacağını belirtirken, önümüzdeki yıl çalışan sayısının artacağını belirtenlerin oranı yüzde 24’te kalıyor. Her 4 yöneticiden 1’i ise çalışan sayısının azalacağını öngörüyor.
Sektörümüz yüzde 21 büyür!
Yöneticilerin, firmalarının içinde bulunduğu sektöre yönelik tahminleri geçtiğimiz seneyle benzer bir tablo sergiliyor ve her 2 yöneticiden 1’i sektörde durağan bir sene geçirmeyi bekliyor. Yöneticilerin sektörleri için öngördükleri büyüme oranı ise bu sene biraz daha düşerek yüzde 21 seviyesine kadar gerilemiş durumda…
İş dünyası “ekonomi politikaları sınıfta kaldı” diyor
Üst düzey yöneticilere hükümetin faiz, döviz ve enflasyon konularında uyguladığı politikalara güven duyup duymadıkları sorulduğunda çok daha karamsar bir tablo çıkıyor karşımıza.
Faizler konusunda bir önceki yıl hükümet politikalarına güven duyanların oranı yüzde 26 iken bu yıl bu oranın yüzde 14’e gerilediği görülüyor. Güvenmeyenlerin oranı ise yüzde 61’den 78’e çıkmış durumda…
Döviz konusunda izlenen politikalarda ise geçtiğimiz yıl kararsız olanların bu yıl güvenmediklerine karar verdiği açıkça görülüyor ve üst düzey yöneticilerin yüzde 83’ü “Hükümetin döviz politikaları sınıfta kaldı” diyor.
Enflasyona yönelik atılan adımlar da yine iş dünyasında güven pekiştiremeyen adımlar olurken, hükümetin bu alandaki politikalarına güvenmediğini belirten yöneticilerin oranı yüzde 81 olarak verilere yansıyor.
Kararsızlar da karar verdi
Geçtiğimiz yıl Maliye Bakanı ve Merkez Bankası Başkanı’na yönelik ifade edilen görüşlerde kararsızlık ön plandaydı. Bu sene net bir tutum belirtmeyen yöneticilerin oranı yüzde 45’lerden yüzde 30 seviyelerine gerilerken, her 2 yöneticiden 1’i Merkez Bankası Başkanı’nı ve Hazine ve Maliye Bakanı’nı başarılı bulmadığını ifade ediyor. Hazine ve Maliye Bakanı’nın çalışmalarını başarılı bulanların oranı yüzde 24, Merkez Bankası Başkanı’nın çalışmalarını başarılı bulan yöneticilerin oranı ise yüzde 22 seviyesinde.
Araştırmanın Metodolojisi
Marketing Türkiye adına Sia Insight tarafından üst düzey yöneticilerin katılımıyla gerçekleştirilen “2023 İş Dünyası Gündem Değerlendirme Araştırması”, 13 Kasım- 29 Kasım 2024 tarihleri arasında çeşitli sektörlerden 204 C Seviyesi yönetici ile CAWI metodu kullanılarak online ortamda gerçekleştirildi.
Marketing Türkiye Özel Almanak sayısını okumak için TIKLAYIN
