İstanbullu ev kadınları “mahalle hapsinde”
İstanbul Planlama Ajansı (İPA)’nın İstanbul’daki ev kadınlarının yaşam koşullarını, ihtiyaçlarını ve beklentilerini analiz eden araştırmasıyla farklı sosyoekonomik grupları temsil eden ev kadınları mercek altına alındı. Verilere göre ev kadınlarının yüzde 87’si evli ve yüzde 70’i ihtiyaçları için eşlerinden “harçlık” alıyor. Ancak “kıt kanaat” geçindiğini belirten ev kadınlarının en çok kaygı duyduğu konu ise sağlık. Araştırmanın bir başka önemli bulgusu da çalışmaya katılan kadınların yarısından fazlasının, yaşadıkları yere göre henüz İstanbul’un diğer yakasını görmemiş olması. Kadınlar genelde ailenin ihtiyaçlarını karşılamak için dışarı çıkıyor ve evin çevresinden uzaklaşmıyor.
İstanbul Planlama Ajansı, İstanbul’daki ev kadınlarının sosyo-ekonomik durumlarını araştırdı. 2 binin üzerinde ev kadınıyla yüz yüze gerçekleştirilen araştırma kapsamında İstanbul’daki ev kadınlarının sosyo-demografik özellikleri, gündelik yaşamları, beklentileri ve siyasete bakışları dört ana başlık altında ele alındı. “Refah, Çalışma ve Sosyal Güvence”, “Bakım, Ev İçi Sorumluluklar ve Gündelik Hayat”, “Toplumsal ve Kamusal Yaşama Katılım” ve “Hayaller, Beklentiler ve Kaygılar” başlıklı temalardan oluşan raporda, kadınların ev ve kent deneyimlerinin yanı sıra ihtiyaçları da analiz edildi.
Erken evlilik oranı düşüyor, eğitim seviyesi artıyor
İstanbul’da ev kadınlarının yalnızca yüzde 32’si İstanbul doğumlu ve her beş ev kadınından biri 18 yaşından önce evlendi. Ancak bu durum değişiyor… Zira genç kadınlarda erken evlilik oranı belirgin şekilde düşerken eğitim düzeyi artıyor.
60 yaş üzeri kadınlarda ekonomik bağımlılık görece azalıyor
Kadınlara, “Geçtiğimiz ay geçinebildiniz mi?” sorusu sorulduğunda, kadınların yüzde 55’i “kıt kanaat” geçinebildiğini, yüzde 13’ü “pek geçinemediğini”, yüzde 23’üyse en temel bazı ödemeleri bile yapamadığını belirtti.
Raporda ayrıca genç kadınların ekonomik bağımlılığının 60 yaş üzeri ev kadınlarına kıyasla belirgin bir şekilde yüksek olduğu göze çarpıyor. 18-29 yaş arasındaki ev kadınlarının yüzde 36’sı her türlü ihtiyacı için harçlık alırken, 60 yaş ve üzeri kadınlarda bu oran yüzde 16’ya düşüyor. Bu noktada, eşi vefat etmiş kadınların yararlanabildiği “dul maaşı”, vefat eden eşlerden kalan emekli maaşları ve yaşlılık aylığı gibi düzenli gelir sayılabilecek sosyal hakların 60 yaş üstü kadınların ekonomik bağımlılığını görece azalttığı kaydediliyor.
Ev kadınlarının yarısından fazlası karşı yakaya geçmemiş
Kadınların sosyal hayata katılma ve sosyal yaşam oranlarında da ilginç veriler ortaya çıkıyor. Araştırmaya göre, kadınların yarısından fazlası (yüzde 54) henüz yaşadıkları yere göre İstanbul’un diğer yakasını görmediğini ifade ediyor. Kadınların yüzde 34’ü tatil yapmadıklarını, yüzde 48’i ise tatilini memleketinde geçirdiğini belirtiyor. Kadınların sadece yüzde 16’sı tatil beldelerine gidebiliyor.
Görüşülen kadınların yalnızca yüzde 6’sı eğlence mekânlarına giderken, konsere gidenlerin oranı yüzde 5’te, sinemaya gidenlerin oranı ise yüzde 12’de kalıyor.
Ev kadınlarının sıklıkla yaptığı faaliyetlerin başında yüzde 51 oranla “parka gitmek” geliyor. Ancak bu park, kadınların genellikle çocuklarıyla birlikte gittiği oyun parkı. Arkadaşlarla ev gezmesi yüzde 42, akraba ziyaretleri yüzde 41, AVM’ler yüzde 40, piknikler yüzde 38 oranla tercih ediliyor. Arkadaşlarıyla dışarıda/kafede oturduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 27’de kalıyor.
Kadınların en çok kullandığı İBB hizmetleri “Anne Kart” ve “Halk Süt”
Rapora göre, İstanbul’daki ev kadınlarının en fazla yararlandığı İBB hizmetleri, Anne Kart ve Halk Süt. Kadınların yararlandığı diğer sosyal destekler çeşitli kamu kurumlarının sağladığı gıda kartları, dul maaşı, süt ve doğum ödeneği, engelli maaşı, engelli bakım aylığı ile birlikte Kaymakamlıkların sağladığı kömür ve erzak paketleri.
Yakın partner şiddetine karşı tek ses: “She Said No!”
UN Women Türkiye, 25 Kasım Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü kapsamında bu yıl “She Said No” kampanyasıyla yakın partner şiddetine dikkat çekiyor. Kampanya, kadınlara karşı mevcut veya eski eş, flört, partner tarafından yapılan her türlü fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik ve dijital şiddete #SheSaidNo sloganıyla hayır diyor.