Kimi projeler vardır ki fikri duyduğunuz anda büyüsüne kapılır, yüreğinizde bir yerlere dokunduğunu hissedersiniz… İşte Teknosa’nın “İkinci yüzyılda da en büyük armağan: Türkiye Cumhuriyeti” çalışması da o projelerden… Çalışma kapsamında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün sesi yapay zekâ teknolojisiyle gerçeğe en yakın haliyle üretilirken Atatürk’ün en değerli sözleri o kalplere dokunan sesle Türk halkıyla buluştu… Cumhuriyetin 100. yılı kapsamında yapılan çalışmalar arasında fark yaratan projeyi mimarlarından; Teknosa Genel Müdürü Sitare Sezgin ile Teknosa Dijital Ticaret ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Emre Kurtoğlu’dan dinledik…
Cumhuriyetin 100. yılı Teknosa için ne ifade diyor? 100. yıl kapsamında şimdiye kadar neler yaptınız, bundan sonra neler yapacaksınız?
Sitare Sezgin: Sektörümüzde 23 yıldır imza attığımız ilklerle Cumhuriyet yolculuğunun bir parçası olmaktan gurur duyuyor, Cumhuriyetimizin 100. yılında her zamankinden daha büyük bir heyecan ve coşkuyla ülkemiz için çalışıyoruz. “Dünyanın teknolojisini herkesle buluşturarak mutlu anlar yaşatmak için varız” misyonuyla faaliyet gösteren bir marka olarak, Cumhuriyetimizin 100. yılını teknolojinin sunduğu imkanlarla kutlamak için harekete geçtik.
“İkinci yüzyılda da en büyük armağan Türkiye Cumhuriyeti” mottosuyla yola çıkarak Atamızın sesini yapay zekâ teknolojisiyle gerçeğe en yakın haliyle ürettik ve en değerli sözlerini halkımızla buluşturduk.
Ayrıca Sabancı Topluluğu’nun 2021 yılında başlattığı “Cumhuriyet Seferberliği” kapsamında Atamızın emanetine sahip çıkıyor, sürdürülebilir bir yaşam için öncü ve örnek olma misyonumuzun gereklerini yerine getirmeye devam ediyoruz.
Bu sene de aynı inanç ve hedefle depremde büyük kayıplar veren Hatay’da bir “Kuluçka Merkezi” projesini hayata geçiriyoruz. Bu merkezle depremden en çok etkilenen il olan Hatay’da ve deprem sonrası en çok göç alan Adana’da düzenlenecek eğitimler aracılığıyla ekonomik ve sosyal iyileşmeyi sağlamayı amaçlıyoruz.
“İkinci yüzyılda da en büyük armağan: Türkiye Cumhuriyeti” çalışması son yılların en dikkat çeken projelerinden biri. Bu çalışmanın gerisinde nasıl bir içgörü var?
Sitare Sezgin: Türkiye’nin öncü teknoloji perakendecisi ve tüketicinin kalbinde bir marka olarak, ana işimiz teknolojiden de yararlanarak 100. yılımızı bu özel projeyle kutlamak istedik çünkü Atatürk’ün sözlerinin Türk halkı için en özel miraslardan biri olduğunu düşünüyoruz.
Projede yapay zeka ile Atamızın hepimiz tarafından bilinen, bizlere yol gösteren ama daha önce kendi sesinden duyamadığımız en değerli sözlerini kendi sesiyle halkımıza armağan etmek en önemli motivasyonumuz oldu. İkinci yüzyıla girerken bu armağanın bizlere umut olmasını diliyoruz.
Atatürk’ün sesini yapay zekâ teknolojisiyle günümüze taşıma fikri nasıl çıktı ortaya?
Sitare Sezgin: Biz bir teknoloji şirketiyiz. “Dünyanın teknolojisini herkesle buluşturarak mutlu anlar yaşatmak için varız” misyonuyla faaliyet gösteren bir markayız. Hepimizin gururu Cumhuriyetimizin 100. yılını da en iyi bildiğimiz alanda, teknolojiyle, teknoloji sayesinde ortaya çıkaracağımız anlamlı bir armağanla kutlamak istedik. Atatürk’ün hepimizi birleştiren sözlerini AI teknolojisiyle ilk defa onun sesinden dinleyebilmek hepimiz için ilham verici oldu.
Proje nasıl bir hazırlık süreciyle tamamlandı? Bu süreçte ajanslarınızın katkıları neler oldu? Hangi teknolojilerden faydalandınız? Emre Kurtoğlu: Bugüne dek geçmiş dönem teknolojilerinin yetersizliği ya da öngörülemeyen hasarlar nedeniyle Atatürk’ün sesini hep tiz bir biçimde duyduk. Projede birlikte çalıştığımız 4129Grey ile “Generative AI” teknolojisiyle Atatürk’ün farklı tarihlerde yaptığı konuşmalardan onlarca ses kaydı ve dokümanı analiz ederek, gerçeğe en yakın ses kayıtlarından bir veri seti oluşturduk.
Yapay zekâ, iyi bir veri seti verildiği sürece bir sesin “rengi” diyebileceğimiz özelliğini çok başarılı bir şekilde klonlayabiliyor. Fakat Atatürk’ün sesini biricik kılan tek şey onun rengi değil, bunun yanında melodisi (tonlamaları), vurguları, esleri, şivesi, Türkçeyi kullanma biçimi gibi nüansların da hesaba katılması gerekiyor. Bu da hem teknik hem de linguistik bir araştırma süreci anlamına geliyor.
Buralarda konunun uzmanlarından ve mühendislerden destek aldık ve elimizde kaydı bulunan bazı cümlelerini farklı parametrelerle tekrar tekrar üretip orijinalleriyle kıyaslayarak aslına en yakın çıktıları veren metodu tespit ettik. İki ayı aşkın bir zamanda tamamladığımız projeyle Atatürk’ün sesini gerçeğe en yakın haliyle duymak ve sesinin gerçek rengini tam anlamıyla kavramak mümkün. Atamızın Nutuk başta olmak üzere, Kurtuluş Savaşı mücadelesinden Cumhuriyetin ilanına kadar olan sürede ve devamında Cumhuriyetin ilk yıllarında yapmış olduğu konuşmalardan bir seçki hazırladık. Kaynakların doğruluğu ve sözlerin taranması için bir tarih uzmanından destek aldık.
Atatürk’ün Türkçe dışında bir dili konuştuğuna dair elimizdeki tek kayıt, bir sohbet sırasında ettiği bazı Fransızca cümleler. “Buna biraz daha fazla tanık olabilsek nasıl olurdu” dedik ve proje kapsamında evrensel karşılığı da olan sözlerinden bazılarını seçtik. Bunları kendi ritmine sadık kalacak şekilde Fransızca olarak tekrar seslendirdik, hatta ilk defa İngilizce duyacağımız şekilde seslendirme de yaptık. Proje kapsamında ayrıca yine AI teknolojisi yardımıyla Atatürk’ün ses dalgalarından siluetini oluşturan formlar yarattık.
Peoje nasıl bir iletişim stratejisiyle hedef kitleyle buluştu?
Emre Kurtoğlu: Projemizin teaser’ını 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamasıyla yaptık ve 26 Eylül akşamı tarihin önemli anlarına tanıklık eden Pera Palace Hotel’de bir etkinlikle duyurduk. Etkinlikte Atatürk’ün sözlerini tarihi bir akış içinde kendi sesinden davetlilerle buluşturduk.
Atatürk’ün sesinden sözlerini herkesin duyup istediğinde paylaşması için bir web sitesi de oluşturduk. enbuyukarmagan.teknosa. com sitesinden 29 Ekim’e kadar her gün Atatürk’ün bir sözünü kendi sesinden paylaşıyoruz. Bizim her işimizin temelinde sürdürülebilirlik var. Yine bu projemizde de hem görme hem işitme engelli vatandaşlarımız için çalışma yaptık.
BlindLook ile yaptığımız iş birliğiyle tanımlayıcı etiketler yöntemiyle görme engelli vatandaşlarımız, ses görselleştirmesi yöntemiyle de işitme engelli vatandaşlarımız Atatürk’ün sesinden sözlerini takip edebiliyor.
Projemizi hedef kitlemizle buluşturabilmek için sosyal medya kanallarımızda Atamızın sesini içeren iletişimlerimizi paylaşırken, İstanbul ve İzmir’de gerçekleştirdiğimiz açıkhava yatırımları, televizyon spotlarımız ve radyo yayınlarımızla da projenin duyurumunu destekledik.
Bazı projeler vardır ki kariyerinize bir imza olarak yerleşir. Bu da öyle bir proje olarak öne çıkıyor. Bu anlamda çalışma size neler hissettiriyor?
Sitare Sezgin: Teknosa Ailesi olarak bu değerli projeye imza atmaktan büyük gurur ve mutluluk duyuyoruz. Kullandığımız teknolojiyi geliştirerek ve yeni teknolojilerin sunacağı fırsatları da takip ederek, projeyi önümüzdeki dönemde farklı başlıklarla genişletmeyi hedefliyoruz.
Çalışmanın hedef kitleyle buluşmasının ardından nasıl dönüşler aldınız?
Emre Kurtoğlu: Türkiye’nin dört bir yanından inanılmaz güzel geri dönüşler alıyoruz. Bu vesileyle bizleri destekleyen herkese teşekkürlerimizi sunuyoruz. Projenin ilk gününden bu yana sosyal medya hesaplarımızdan yaptığımız paylaşımların güzel yorumların dışında yüzlerce kişi tarafından da paylaşılarak desteklenmesi bizler için çok değerli. Cumhuriyet değerlerinin ışığında üretmeye, tüm paydaşlarımız, sektörümüz ve ülkemiz için daha fazla değer yaratmaya devam edeceğiz.
