Uzayda tasarruf dönemi başlıyor!
Satınalmacılar için yaratıcı bir eylem olan SpaceX Falcon 9 roketi’nin uzaya fırlatılma macerası, güzel bir tasarruf örneği olarak karşımıza geliyor.
Purchasing Türkiye’nin incelediği makalede yeniden kullanım, teknoloji ve tasarruf konuları yakın mercek altına alınıyor.
Tedarik zincirinizdeki sarf malzemelerine yeniden bir göz atmaya ne dersiniz?
Florida eyaletinde yer alan bir askeri üsten SpaceX tarafından fırlatılan Falcon 9 roketi, 11 adet telekomünikasyon uydusunu da beraberinde yörüngeye bıraktıktan sonra, dünyaya geri döndü.
Bir hafta geçmeden, SpaceX kurucusu Elon Musk Falcon 9’da herhangi bir hasar tespit edilmediğini ve tekrar ateşlenmeye hazır olduğuyla ilgili bir tweet yayınladı.
Yeniden Kullanılabilirlik
Uyduları yerleştirmek şüphesiz ki büyük bir başarı fakat asıl parmak ısırtan ve tarih yazan şey Falcon 9 roketinin yeniden dünyaya dönebilmesi oldu. Şimdiye dek, uzaya roket göndermek tek sefere mahsus olmasına bağlı olarak oldukça pahalı bir yöntemdi. Musk’ın açıklamasına göre; Waitbutwhy adlı web sitesinde tek kullanımlık bir uzay mekiğini uçak seyahatiyle karşılaştırıyor:
“Mevcut hava seyahati endüstrisini bir de şöyle düşünün: Bir uçak sadece bir uçuş için çalışıyor. Her uçuş başka bir uçakta gerçekleşiyor ve uçuştan sonra yolcular terminale çıkıyor ve uçak parçalarına ayrılıyor ve tekrar kullanılabilir parçalar gelecekte kullanılmak üzere yenilemeye gönderiliyor.
Bir uçak yapım maliyeti yaklaşık olarak 300 milyon dolar. Bu yeni modelde, mürettebatın zaman ve yakıt masrafları da dahil, hayayolu şirketlerinin bir uçak üretmek için ekstra 300 milyon dolar daha harcaması gerekli. Peki bu işleri nasıl değiştirirdi?
Öncelikle, üretim hızından ötürü sınırlı sayıda uçuş mümkün olabilirdi. İkinci olarak, Chicago ve San Francisco arasında bir gidiş-dönüş bilet fiyatı kişi başına yaklaşık olarak 1.5 milyon dolara mal olurdu.
Musk, tekrar kullanılabilirliğin insan hayatını çok galaksili hale getirmede anahtar rol oynadığını vurguluyor: “Roketlerin nasıl etkili bir şekilde tekrar kullanılabileceği keşfedersek, uzaya erişim maliyeti de yüz kata kadar azalacaktır. Tamamen tekrar kullanılabilir bir araç daha önce yapılmadı. Bu gerçekten uzaya erişimde devrim için gerekli bir adım niteliğinde.”
Maliyeti azaltmak
Peki SpaceX’in başarısı uzaya erişim maliyetlerini nasıl etkileyecek? NASA tarafından 1989’da insanoğlunun Mars’a ayak basmasıyla ilgili nihai hedefin 450 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyordu. Bu 2004 yılında 50 milyar dolar olarak tahmin edilmeye başlandı. Musk’ın 500 bindolarla NASA’dan 20 bin kat daha az bir maliyet tahmini var. Bu rakam Avustralya’da ortalama ev bir kredisinden daha az.
Maliyetlerdeki büyük düşüş, düşük maliyetli yakıt da dahil devrim niteliğindeki gelişmelerin kombinasyonu yoluyla gerçekleşmiş olacak. En büyük tasarruf ise devam, yaşam desteği ve yakıt ikmali maliyetlerinin olduğu roketlerin hızlıca tekrar kullanılabilirliği sayesinde olacak.
Peki ya tedarik zinciri?
Falcon 9 hikayesi SpaceX’in dünyanın en iyi havacılık mühendisleri tarafından asla gerçekleşmeyecek bir şey olarak nitelendirilen bir şeyi başarması açısından ilham verici. Tek kullanım meselesi yıllardır aşılamayan bir meseleydi fakat SpaceX puzzle’ı çözerek diğerlerine öncülük etti.
satınalma profesyonellerine buradaki mesaj, tedarik zincirlerindeki sarf malzemelerinin tekrar kullanılabilirlik durumlarına bir göz atmaları olacaktır. İster roket güçlendirici ister ofis kağıdı olsun, nesnelerin tek kullanımlık olup olmadıklarını kontrol etmeğe değer. Tekrar kullanılabilirlik hem şirketiniz için, hem dünya için faydalı olduğu gibi bizi Mars’a ayak basmaya düşündüğümüzden daha kısa sürede yaklaştıracaktır.
Yabancı kaynak: Procurious.com