Siber güvenlik bir itibar meselesidir!

Müşteri verilerinin hedef alındığı saldırılar, siber güvenliği markalar için sadece teknik bir ihtiyaç olmaktan çıkarıp itibar, sadakat ve sürdürülebilirlik stratejilerinin vazgeçilmez bir parçası haline getiriyor. Daha iyi bir deneyim için verilerini markalarla paylaşan tüketiciler yüzde 100 korunan yapılar istiyor, bunu başaramayan markaları ise ağır şekilde cezalandırıyor. Peki ama bu büyük riski bertaraf etmenin yolları neler? Müşteri verilerini korumak için markalar ne tür önlemler almalı? İşte yanıtlar…

Bir dönem yalnızca bilgi tek­nolojileri (BT) departman­larının gündeminde yer alan siber güvenlik, artık markaların kurumsal itiba­rı, müşteri sadakati ve iletişim stratejileri­nin merkezinde konumlanıyor. Veri ihlalle­ri, fidye yazılımları ve sosyal mühendislik saldırıları; yalnızca dijital altyapıları değil, doğrudan kamuoyu algısını tehdit ediyor.

Vercara’nın 2024 tarihli “Tüketici Güve­ni ve Risk Raporu”, bu dönüşümü somut biçimde ortaya koyuyor. Rapora göre veri ihlali yaşayan markalara duyulan güven yüzde 62’den 58’e gerilerken, tüketicilerin yüzde 70’i bir güvenlik ihlali sonrası alışve­riş yaptığı markayı tamamen terk ettiğini belirtiyor. Özellikle Baby Boomer kuşağı bu tür krizlere daha sert tepki verirken, Z kuşağının görece daha esnek bir yaklaşım benimsediği görülüyor.

Öte yandan, yapay zeka teknolojileri siber güvenlik alanında çift taraflı bir rol üstleni­yor. PwC’nin “Dijital Dünyada Güven Araş­tırması 2024” raporu, yöneticilerin yüzde 69’unun üretken yapay zekayı savunma aracı olarak kullanmayı planladığını an­cak yüzde 52’sinin bu teknolojilerin aynı zamanda ciddi tehditler oluşturabileceğine inandığını ortaya koyuyor. Şirketlerin yüz­de 63’ü ise hala net veri politikalarına sahip olmadan yapay zeka araçlarını kullanıyor. Bu durum, teknolojinin hızla benimsendiği ancak risk farkındalığının henüz olgunlaş­madığını gösteriyor.

2024 yılı, siber saldırganların daha sofis­tike ve etkili yöntemlerle sahaya indiği bir dönem oldu. FortiGuard Labs verilerine göre; otomatik tarama faaliyetleri yüzde 16,7 artış gösterdi ve saniyede 36 bin tara­ma gibi çarpıcı bir seviyeye ulaştı. SIP, RDP gibi açık hizmetler ve OT/IoT protokolleri en çok hedef alınan alanlar arasında. Dark­net ortamında ise sıfırıncı gün açıkları ve istismar kitleri yaygınlaşırken, çalıntı kim­lik bilgileriyle yürütülen saldırılarda yüzde 500’lük artış kaydedildi. Yalnızca bu yıl 1,7 milyar çalıntı kimlik kaydı yeraltı forumla­rında paylaşıldı.

Yapay zeka destekli araçların yarattığı risk­ler de büyüyor. FraudGPT, BlackmailerV3 ve ElevenLabs gibi teknolojilerle donatıl­mış saldırganlar, daha gerçekçi kimlik avı senaryoları oluşturuyor. Bu gelişme, yal­nızca teknik savunma mekanizmalarının yeterli olmadığını, güvenlik stratejilerinin aynı zamanda iletişim ve itibarı da kapsa­yacak biçimde yeniden şekillendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.

Öne çıkan siber tehditler

2024 yılı, siber güvenlik açısından kritik gelişmelere sahne oldu. Tehditlerin hem sayısı hem de karmaşıklığı artarken, dünya genelindeki şirketler ciddi güvenlik sınavlarından geçti.

Fidye yazılımları (Ransomware) zirve yaptı:

Yıl boyunca fidye yazılımları, işletmeler için en büyük tehditlerden biri olmayı sürdürdü. Özellikle Fortinet cihazlarında ortaya çıkan bir güvenlik açığı, fidye yazılım grupları tarafından etkin şekilde kullanıldı ve birçok kurum bu saldırıların hedefi oldu.

Yapay zeka destekli saldırılar:

Saldırganlar, yapay zekayı kendi lehlerine kullanarak tehdit düzeyini bir üst seviyeye taşıdı. Palo Alto Networks’ün raporlarına göre, özellikle yapay zeka destekli phishing (oltalama) saldırılarında kayda değer bir artış yaşandı.

Uzaktan çalışma araçlarına yönelik saldırılar:

Pandemi sonrası dönemde kalıcı hale gelen uzaktan çalışma sistemleri, 2024’te de siber saldırıların odak noktası oldu. Özellikle Anydesk platformundaki kritik bir zafiyet, kullanıcıları büyük bir riskle karşı karşıya bıraktı.

IoT cihazlarına yönelik saldırılar:

Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazları da yıl boyunca siber suçluların radarındaydı. Palo Alto Networks, binlerce cihazı etkileyen botnet saldırılarını raporlayarak bu alandaki güvenlik zafiyetlerine dikkat çekti.

Tedarik zinciri ve yazılım güvenliği sorunları: Tedarik zinciri saldırıları, 2024’teki en dikkat çekici tehditlerden biri oldu. Fortinet ve Palo Alto gibi güvenlik firmaları, özellikle üçüncü taraf yazılımlarda ortaya çıkan açıkların zincirleme güvenlik ihlallerine neden olduğunu vurguladı.

Saldırıların odağında hangi sektörler var?

Kritik sektörler açısından da tablo endişe verici. FortiGuard verilerine göre; imalat, ticari hizmetler, inşaat ve perakende en çok hedef alınan sektörler arasında yer alıyor. ABD, Birleşik Krallık ve Kanada başı çe­kerken, Türkiye gibi gelişmekte olan dijital pazarlarda da belirgin bir artış gözleniyor. Bulut teknolojileri ve IoT sistemleri ise hâlâ en kırılgan alanlar. Özellikle yanlış ya­pılandırılmış servisler ve aşırı izinli kimlik­ler, saldırıların önünü açıyor. Saldırıların yüzde 70’inde farklı coğrafyalardan gelen oturum açma girişimleri tespit edilmesi, kimlik yönetiminin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.

İtibar, müşteri bağlılığı ve güvenlik artık bir bütün

Bu tehdit ortamı dijital reklamcılıktan ku­rumsal iletişime kadar pek çok alanı etkili­yor. Sahte reklam kampanyaları ve sosyal medya kimliği kopyalamaları üzerinden ya­pılan dolandırıcılık girişimleri ESET verile­rine göre son bir yılda yüzde 300 oranında arttı. Bunun yanında, deepfake teknoloji­siyle oluşturulan sahte CEO konuşmaları ve marka sözcüsü videoları da güvenlik riskle­rine yeni bir boyut ekliyor. Bu durum, yal­nızca BT ekiplerinin değil, pazarlama ve ile­tişim birimlerinin de kriz anlarına hazırlıklı olması gerektiğini gösteriyor.

Bu tablo karşısında markalar da refleks ge­liştiriyor. Siber güvenlik danışmanlıkları ve siber sigorta çözümlerine olan talep artar­ken, dijital kampanyalarda güvenlik odaklı test süreçleri standart hâle geliyor. Özellikle e-ticaret ve fintech sektöründe, veri güvenli­ği artık yalnızca bir zorunluluk değil; doğru­dan bir marka değeri olarak konumlanıyor.

Siber saldırıların ardından en kritik adım ise kriz iletişimi. Uzmanlar, şeffaflık, hız ve sorumluluk alma ilkeleriyle hareket eden markaların bu krizleri itibar tazeleme fır­satına dönüştürebileceğine dikkat çekiyor. Kullanıcıları bilgilendiren, özür dileyen ve çözüm sunan markalar, sarsılan güveni ye­niden inşa etme şansını yakalayabiliyor.

Kısacası siber güvenlik, yalnızca dijital bir kalkan değil; markaların itibarı, müşteri bağlılığı ve sürdürülebilirliği için hayati bir stratejik alan. CEO’lardan CMO’lara kadar tüm yöneticilerin bu alanda sorumluluk al­ması artık bir seçenek değil, bir zorunluluk…

Güvenlik artık dijital egemenlik meselesi haline geldi!

✓ Siber güvenlik, artık hem bireyler hem kurumlar hem de devletler için temel bir ihtiyaç. Türkiye’de bu alandaki farkındalık ciddi anlamda arttı; özellikle Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Siber Güvenlik Başkanlığı’nın koordinasyonunda yürütülen çalışmalar sayesinde kamu ve özel sektör için daha sistemli bir yaklaşım gelişti. Dünyada da tehditlerin karmaşıklaştığı bir dönemde, güvenlik artık sadece savunma değil, aynı zamanda dijital egemenlik meselesi haline geldi.

✓ Son yıllarda en çok fidye yazılımları ve hedefli oltalama saldırılarında artış görüyoruz. Fidye yazılım saldırıları dünya genelinde yüzde 70’e varan oranlara çıkmış durumda ve özellikle küçük-orta ölçekli kurumlar hedef alınıyor. Bunun arkasında kripto paralarla ödeme kolaylığı, düşük siber farkındalık ve uzaktan çalışma düzeni gibi faktörler var.

✓ Siber saldırılarla karşılaşan kurumların ilk refleksi inkâr olmamalı; aksine hazırlıklı, şeffaf ve kontrollü bir iletişim stratejisi şart. Bu tür krizler sadece teknik değil, itibar açısından da büyük risk barındırıyor. Bu yüzden kriz iletişim planı önceden hazırlanmalı, görev dağılımı net olmalı ve hem kamuoyuna hem paydaşlara güven veren, çözüm odaklı bir dil kullanılmalı.

✓ Önümüzdeki dönemde yapay zeka tabanlı saldırılar ve nesnelerin interneti cihazlarına yönelik tehditler öne çıkacak. Özellikle deepfake’lerle yapılan dolandırıcılıklar ve yapay zeka destekli kötü amaçlı yazılımlar, klasik savunma yöntemlerini aşabilecek düzeyde. Bunun yanında zayıf güvenlikli IoT cihazları ve tedarik zinciri üzerinden dolaylı saldırılar, kurumlar için ciddi riskler yaratacak. Güvenlik artık sadece bireysel değil, bütünleşik bir ekosistem meselesi olacak.

Zero trust mimarisini benimseyenler daha fazla zarar görecek

✓ Siber güvenlik, birkaç yıl önce savunma odaklı ve dağınık bir yapıdayken şimdi Siber Güvenlik Başkanlığı’nın kurulmasıyla yönetişim-uyumluluk-risk temelli, olgun bir disiplin hâline gelmesi bekleniyor. Türkiye’de KVKK ve Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi (BİGR) gibi düzenleyici çerçevelerin yanı sıra USOM, Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesi ve Dijital Dönüşüm Ofisi’nin yürüttüğü ulusal girişimler siber güvenlik farkındalığını önemli ölçüde artırdı; ancak uzman açığı ve bütüncül strateji eksikliği devam ediyor.

✓ Boğaziçi Üniversitesi Siber Güvenlik Merkezi olarak, 2017 yılından beri düzenlediğimiz 14 ücretsiz siber güvenlik kampıyla 2 bine yakın gencin siber güvenlik eğitimi almasını sağladık; gerçekleştirdiğimiz siber güvenlik zirveleriyle de toplumda farkındalık oluşturmayı amaçladık.

✓ Fidye yazılımları, tedarik zinciri istismarları ve kimlik hırsızlığına dayalı saldırılar en hızlı yükselen başlıklar. Bulut geçişi, uzaktan çalışma ve kripto para ödemeleri saldırganların işini kolaylaştırırken, yapay zeka destekli oltalama kampanyaları başarı oranlarını yükseltiyor.

✓ Kurumlar kriz iletişimini teknik ayrıntılardan bağımsız, şeffaf ve zamanında üç adımda yönetmeli:

1) İlk 60 dakikada durumu teyit eden net açıklama,

2) Etki analiziyle alınan önlemleri içeren düzenli güncellemeler,

3) Olay kapandıktan sonra edinilen dersleri paylaşarak güven inşa etmek.

✓ Önümüzdeki dönemde yapay zeka destekli otomatik saldırılar, kritik altyapı ihlalleri, deepfake tabanlı dolandırıcılık, kuantum sonrası kriptografik kırma girişimleri ve jeopolitik tedarik zinciri kesintileri öne çıkacaktır. Zero-trust mimarisini ve güvenli yazılım tedarik zinciri yaklaşımını benimsemeyen kurumlar daha fazla zarar görecek.

Her cihaz potansiyel hedef haline gelecek

✓ Jeopolitik gerilimlerin artması, karmaşık tedarik zincirlerine bağımlılık ve siber suçluların gelişen teknolojileri hızla benimsemesi, dünyayı pek çok açıdan tehdit etmeye devam ediyor. Bu bilinçle hareket eden ülkeler, siber güvenliği bir savunma hattı olarak görmenin yanı sıra işin sürdürülebilirliği açısından kritik bir rekabet avantajı olarak değerlendiriyor.

✓ Türkiye ise siber tehditlerle daha etkili mücadele etmek adına önemli stratejik adımlar attı. Bunun ilk adımı olarak kurulan Siber Olaylara Müdahale Ekipleri (SOME), kamu ve özel sektör kuruluşlarının siber güvenlik olaylarına karşı koordine olmasını sağladı. 5651 sayılı yasa gibi düzenlemelerle dijital ortamların denetimi ve kayıt altına alınması konusunda da daha güçlü bir yasal zemin oluşturuldu. 2016 yılında yürürlüğe giren Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) ile de kurumların veri güvenliği ve siber güvenlik önlemleri alması zorunlu hale geldi.

✓ Saldırganlar açısından yüksek gelir potansiyeli taşıyan fidye saldırılarında belirgin bir artış gözlemliyoruz. Bu yöntemle şirketlerin ağlarına sızan saldırganlar, kurum içi verileri şifreleyerek erişimi engelliyor ve verilerin çözülmesi karşılığında fidye talep ediyor. Bir diğer öne çıkan tehdit türü ise kimlik avı saldırıları. Kullanıcılara e-posta, mesaj ya da sahte internet siteleri aracılığıyla ulaşılan saldırganlar, parola, kredi kartı gibi hassas bilgileri ele geçiriyor.

✓ 2030 yılına kadar internete bağlı cihaz sayısının on milyarları bulması bekleniyor. Böylece akıllı telefonlardan evdeki televizyonlara, fabrikalardaki sensörlerden giyilebilir teknolojilere kadar her cihaz birer potansiyel hedef haline gelecek. Bir diğer önemli tehdit ise yapay zekanın kötüye kullanımı ile kuantum bilişim kaynaklı tehditler. Şanghay Üniversitesi’nden gelen bazı bulgular, kuantum bilgisayarların mevcut şifreleme altyapılarını kolaylıkla aşabileceğini ortaya koyuyor.