Kadın erkek eşitliğine 10 üzerinden 5.8 puan!

Cinsiyet eşitliği konusunda geçen yüzyılın başından itibaren çok yol kat edildi. Ancak WIN Grubu’nun Barem ile birlikte gerçekleştirdiği küresel araştırma sonuçları, hala gidilecek çok yol olduğunu gösteriyor. Kadın-erkek eşitliği dünya genelinde 10 üzerinden 5.8 puan alırken, Türkiye’nin puanı 5.

Barem ve global ortağı WIN, kadın erkek eşitliği konusundaki kişisel görüşlerin incelendiği önemli bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırma, birçok ülkede özellikle politika ve iş dünyasında kadın erkek eşitliğinden pek de söz edilemeyeceğini gösterdi. Bu araştırmaya göre, dünya genelinde kadın-erkek eşitliği 10 üzerinden 6 puan bile alamıyor (5.8). Türkiye’nin puanı daha da düşük 5.0. Puanlamaya göre birinci sırada 7.5 puanla Finlandiya yer alırken, ikinci sırada 7 puanla Danimarka, üçüncü sırada 6.9 puanla Çin bulunuyor. Japonya ise 4.4 puanla sonuncu sırada. Türkiye ise aldığı puanla son on ülke arasında.

Kadınlarda ve orta yaş grubunda eşitlik algısı değişiyor

Eşitlik algısı kadınlarda erkeklere göre daha düşük. Dünyada bu oran 5,6 ile belirtilirken, Türkiye’de 4,7.  Bununla birlikte Türkiye’de orta yaş grubunda (35-54 yaş), cinsiyet eşitliği algısı diğer gruplara göre biraz daha yüksek (5,3) olarak değerlendiriyor.

Dünya ortalaması ile Türkiye farklılık gösteriyor

Dünya genelinde eğitim yükseldikçe cinsiyet eşitliği algısı artarken, Türkiye’de azalış gösteriyor. (Dünyada ortalama oran üniversite eğitimliler arasında 6.0 iken, Türkiye’de 4.8). Çalışma durumu açısından bakıldığında ise Türkiye yine dünyadan farklı görünüyor. Dünya genelinde cinsiyet eşitliği algısı öğrenciler, çalışanlar ve emeklilerde daha yüksekken, Türkiye’de ev kadınları ve çalışanlar cinsiyet eşitliği algısının en yüksek olduğu gruplar. Ev kadınları, cinsiyet eşitliğine dünya genelinde en düşük puanı (5,4) veren grup olurken, Türkiye’de ise en yüksek (5,3) puanı veren grup.

Sosyal tutum ve davranışlar kimden yana?

Toplumda genel tutum ve davranışların hangi cinsten yana olduğu sorulduğunda her iki cinse eşit davranıldığını söyleyenlerin oranı dünya genelinde (yüzde 27) ve Türkiye’de (yüzde 26) benzer oranlarda seyrediyor. Erkeklerden yana diyenler dünya (yüzde 48) ve Türkiye’de (yüzde 46) neredeyse yarıya yakın oranlarda. Ancak tutum ve davranışların kadınlardan yana olduğunu düşünenlerin oranı dünya ortalamasına (yüzde 17) göre Türkiye’de (yüzde 21) daha fazla. Dünyada ve Türkiye’de sosyal tutum ve davranışların kadınlardan yana olduğunu düşünenler daha çok erkekler. Türkiye’de 35-54 yaş grubunda bu oran yüzde 25, çalışanlar arasında ise yüzde 27.

Beş farklı alanda eşitlik ne durumda?

Araştırmada; iş, politika, ev, sosyal ortamlar ve medya olmak üzere 5 farklı alanda cinsiyet eşitliğinin ne kadar sağlandığı da irdelendi. Sonuçlar demografik gruplar arasında yalnızca cinsiyet açısından aynı yönde farklılık gösteriyor. Erkekler tüm konularda cinsiyet eşitliğini daha yüksek algılıyor. Muhtemelen eşitsizliğin pozitif tarafında oldukları için eşitsizliği daha az farkediyorlar. Dünyada cinsiyet eşitliğinin en çok sağlandığı düşünülen alan ev (yüzde 72) ve bu oran erkeklerde daha yüksek (yüzde 75).

Bulgular, cinsiyet eşitliği algısının en düşük olduğu alan olarak yüzde 49 ile politikayı gösteriyor. İnsanların yarısı bile politikada kadın-erkek eşittir diyemiyor. Oran kadınlarda yüzde 45’e kadar düşüyor.

İşyerlerinde cinsiyet eşitliği sağlandığını düşünenlerin oranı yüzde 60. Bu oran erkeklerde daha yüksek (yüzde 64). İşyerinde eşitlik diğer demografik değişkenlerden de etkileniyor. Öneğin yaş arttıkça azalıyor. 18-34 yaş grubunda oran yüzde 64 iken, 55 yaş ve üzeri grupta yüzde 55’e düşüyor. Eğitim yükseldikçe eşitlik algısı da artıyor. İlkokul mezunlarına kadar olan grupta oran yüzde 56, üniversite ve üzeri eğitimliler arasında ise yüzde 64.

Sosyal ortamlarda kadın erkek eşitliğine ulaşıldığını düşünenlerin oranı yüzde 61. Bu oran kadınlarda yüzde 58’e düşüyor. Eşitlik algısı yaş arttıkça ters orantılı olarak düşüyor, eğitim arttıkça da yükseliyor. Medyada kadın erkek eşitliğine ulaşıldığını düşünenlerin oranı da yine yüzde 61.

Japonya 39 ülke arasında sonuncu

Ülkeler bazında beş farklı alanda incelenen eşitlik karşılaştırması ilginç sonuçlar veriyor. Cinsiyet eşitliği algısının en yüksek olduğu ülkeler Filipinler ve Vietnam. Lübnan ise medya ve sosyal ortamda eşitliğin en çok sağlandığı ülke. Koronavirüs ile gündemde oturan Çin, politika alanının lideri konumunda. (Bkz: Barem Grafik 1)

Listenin sonuncusu ülke ise Japonya. Üstelik tüm alanlarda 39 ülkenin en sonuncusu. Fransa son beş ülkeden biri olarak en dikkat çekenlerden. Koşumuz İran ve Hırvatistan da son beşte üçer kere görünüyor. (Bkz: Barem Grafik 2)

Araştırma Künyesi: 2018 yılında 40 ülkede 30.890, Türkiye’de 1001 kişiyle, 2019 yılında 39 ülkede 29,274 kişiyle görüşüldü.