Yaşam pahalılaşmaya devam ediyor. Diğer birçok sektörde olduğu gibi emlak sektörü de tarihinin en yüksek rakamlarına son bir yıl içerisinde ulaştı. Konuyu verilerle ortaya koymak isteyen sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi (BETAM) iş birliğinde Eylül 2017’den Aralık 2020’ye kadar olan dönemi inceledi. Bu kapsamda hazırlanan “Konut Piyasası Görünümü” raporuna göre bahsedilen dönemde, satılık konut ilanlarında en büyük artış yüzde 60 ile İzmir’de yaşanırken, kira fiyatlarında zirveyi yüzde 45,3 ile Diyarbakır gördü.

sahibinden.com; emlak pazarındaki gelişmeleri takip etmek için istatistiki veri sağlamak ve gayrimenkul alıcı ve satıcıları ile emlak profesyonellerine yol göstermek amacıyla hazırlanan “Konut Piyasası Görünümü” raporunun ilkini yayınladı. BETAM işbirliği ile sahibinden.com’un Emlak kategorisindeki veri havuzu analiz edilerek hazırlanan raporların ilki, kiralık ve satılık konut ilanlarının cari ve reel fiyat ile yayından kaldırılan ilanların yaşam sürelerine dair gelişmeleri inceliyor.  Analizler Türkiye genelinde, iller düzeyinde ve ucuz konutlar-lüks konutlar ayrımında yürütüldü. 

Satış fiyatları son üç yılda yüzde 50 artış gösterdi

Satılık konut ilanlarındaki metrekare fiyatları 2017 Eylül-Aralık 2020 döneminde Türkiye genelinde yüzde 50 artış gösterdi. Üç büyük ilde en yüksek artış yüzde 60 ile İzmir’de görülürken, Ankara’da yüzde 50, İstanbul’da yüzde 40 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte 2017 Eylül’den pandemi dönemine kadar azalan reel satış fiyatları, geçen bahardan bu yana artışa geçti ve kayıplar önemli ölçüde telafi edildi. 

2020 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre konut ilanlarındaki satış fiyatları yüzde 34,2 oranında arttı. Böylece 2019 Aralık ayında metrekare cinsinden satılık konutların ilan fiyatları 2.624 TL iken 2020 Aralık ayında 3.521 TL’ye yükseldi.

Satılık konut ilanlarında Aralık 2020’de bir önceki yılın aynı ayına göre cari fiyatlarda (ilan fiyatları) büyükşehir statüsündeki 30 il içerisinde, en yüksek artışların kaydedildiği iller: yüzde 60,6 ile Mardin, yüzde 57,1 ile Aydın, yüzde 55,3 ile Diyarbakır, yüzde 52,7 ile Muğla ve yüzde 52,1 ile Kahramanmaraş. En düşük artışların kaydedildiği iller ise Trabzon, Kocaeli, Ordu, İstanbul ve Tekirdağ oldu. Fiyat artışı bu illerde yüzde 24 ile yüzde 30 arasında kaldı.

2020 yılına kadar yatay seyreden satılık ilan sayısı ve satılan konut sayıları pandemiden sonra hızlı bir şekilde arttı. Rapor, bu dönemde uygulanmaya başlayan düşük faizli konut kredilerindeki büyük artışın satılık konut piyasasına canlılık getirdiğini ortaya koydu.

Raporda tanımlanan Ucuz Konutlar ve Lüks Konutlar ilan satış fiyatları, 2017 Eylül ayından 2020 Aralık ayına dek enflasyonun altında bir artış yaşamış olsa da, lüks konutların ilan fiyatlarındaki artış son aylarda hızla artarak enflasyon artışını yakalamıştır. 2020 yılının Aralık ayında ucuz konutların ilan metrekare fiyatı ortalama 1.922 TL iken lüks konutların ilan metrekare fiyatı ortalama 10.585 TL olarak belirlendi. 2020 yılının Haziran ayında kamu bankalarının vermeye başladığı düşük faizli konut kredilerinin lüks konutların reel fiyatlarında çok hızlı bir toparlanmaya neden olduğu, buna karşın ucuz konutların kredi genişlemesinden lüks konutlar kadar etkilenmediği görülmektedir.

Kiralar ve satış fiyatları 2017’den bu yana artışta

Raporun başlıca bulgularına göre 2017 Eylül ayından itibaren kiralar artan bir seyir izledi. Kiralık konut ilan metrekare fiyat verileri 2020 Aralık ayında yıllık olarak fiyatların yüzde 19 oranında arttığını gösteriyor. 2019 Aralık’ta 12,9 TL olan kiralık konut ilan metrekare fiyatı 2020 Aralık ayında 15,4 TL’ye yükseldi. Üç büyük ilde son bir yılda en yüksek kira artışı yüzde 24 ile İstanbul’da olurken, İzmir’de yüzde 18 ve Ankara’da yüzde 10’luk bir artış görüldü. 

Büyükşehir statüsündeki 30 il itibarıyla kiralık konut ilan fiyatlarında en yüksek artışın kaydedildiği il yüzde 45,3 artışla Diyarbakır olurken, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Mersin ve Sakarya’da yüzde 33,7 ile yüzde 38,6 arasında gerçekleşti. En düşük artışlar ise Van, Antalya, Ankara, Erzurum ve Bursa’da görülmüştür. Bu illerde ilanlardaki yıllık kira artışı yüzde 5 ile yüzde 13 arasında kaldı.

Raporda kiralık ilan sayılarının normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte artışa geçtiği dikkat çekiyor.

Haziran’da uygulanmaya başlanan düşük faizli konut kredisi desteğinin kiralık konut piyasasına da canlılık getirdiği ve yaz aylarında kiralanan konutların toplam kiralık konut sayısına oranının yüzde 19’a kadar yükselerek dönemin en yüksek noktasına ulaştığı görülüyor.