İklim değişikliği raporu, insanlık için “kırmızı alarm” veriyor!
Uzun zamandır beklenen Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’nin 6’ıncı Değerlendirme Raporu 9 Ağustos’ta çevrimiçi olarak yayınlandı. Rapora göre, sera gazlarının atmosfere salınımının devam etmesi sonucu yaklaşık 15 yıl içinde önemli bir sıcaklık sınırı aşılabilir. Raporda ayrıca, bu yüzyıl sonunda deniz seviyelerinin 2 metreye kadar yükselebileceğine dikkat çekiliyor. Rapor küresel ısınmanın korkulandan daha hızlı yayıldığını ve iklim krizin neredeyse tamamen insanlığın suçu olduğunu açıkça gösteriyor...
Raporu yazan bilim insanları, 1970’den bu yana dünya yüzeyindeki sıcaklıkların son 2000 yılda diğer herhangi bir 50 yıllık periyottan daha hızlı arttığını söylüyorlar. Bu ısınmanın, “şimdiden dünyanın her bölgesinde birçok hava ve iklim aşırılığını etkilediği” kaydediliyor.
“IPCC Çalışma Grubu 1 Raporu insanlık için kırmızı bir alarmdır” sözleriyle durumun aciliyetine dikkat çeken BM Genel Sekreteri António Guterres “Şimdi güçlerimizi birleştirirsek, iklim felaketini önleyebiliriz. Fakat bugünün raporunun açıkça gösterdiği gibi, geciktirme zamanımız yok ve mazeretlere yer yok. COP26’nın başarılı olmasını sağlamak için hükümet liderlerine ve tüm paydaşlara güveniyorum” dedi.
IPCC raporundan öne çıkan veriler
- Dünya yüzeyinde sıcaklık, 2011-2020 arasında 1850-1900 arasındakinden 1,09 °C daha yüksekti.
- Son beş yıl, 1850’den bu yana kaydedilen en sıcak dönem oldu.
- Son zamanlarda deniz seviyesindeki yükselme oranı, 1901-1971 ile karşılaştırıldığında neredeyse üç katına çıktı.
- 1990’lardan bu yana buzulların küresel olarak erimesinin ve Arktik deniz buzundaki küçülmenin en önemli itici gücü, “büyük olasılıkla” (yüzde 90) insan etkisi.
- Sıcak hava dalgaları da dahil olmak üzere aşırı sıcakların 1950’lerden bu yana daha sık ve yoğun hale geldiği, soğuk olayların ise daha az sıklıkta ve daha az şiddetli hale geldiği “neredeyse kesin”.
Gelecekteki 5 etki
- Tüm emisyon senaryolarına göre sıcaklıklar 2040 yılına kadar 1850-1900 seviyelerinin 1,5 °C’nin üzerine çıkacak.
- Değerlendirilen tüm senaryolarda, Kuzey Kutbu’nun 2050’den önce en az bir kez Eylül ayında neredeyse buzsuz olması muhtemel.
- 1,5 °C’lik ısınmada bile “tarihsel kayıtlarda benzeri olmayan” bazı aşırı iklim olayları artan bir şekilde meydana gelecek.
- Yakın geçmişte yüzyılda bir kez meydana gelen aşırı deniz seviyesi olaylarının 2100 yılına kadar gelgit ölçüm konumlarının yarısından fazlasında en az yılda bir kez meydana geleceği tahmin edilmekte.
- Birçok bölgede yangın havalarında muhtemelen artış olacak.
Peki ne yapılabilir?
Bu rapor, ısınmanın olumsuz taraflarına daha fazla odaklansa da, bilim insanlarına göre küresel karbon salımları 2030 yılına kadar yarıya indirebilir. Bu yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyona ulaşabilirsek, sıcaklıklardaki artışı durdurabiliriz ve trendi muhtemelen tersine çevirebiliriz. Bilim insanları bu konuda umutlu.
IPCC Çalışma Grubu Eş Başkanı Panmao Zhai iklim değişikliğinin dengelenebilmesi için sera etkisi yapan gaz salınımlarında güçlü, hızlı ve sürekli azalmalar ve net sıfır CO2 emisyonuna ulaşılmasının gerektiğini vurguluyor. Zhai başta metan olmak üzere sera etkisi yapan diğer gazların ve hava kirleticilerin sınırlanmasının hem sağlık hem de iklim için fayda sağlayacağının altını çiziyor.
Net sıfır emisayona ulaşmak için, temiz teknolojiyi kullanarak sera gazı emisyonlarını mümkün olduğunca azaltmak, ardından kalan salımları karbon yakalama ve depolama teknolojileri kullanarak etkisiz kılmak veya ağaç dikerek bu salımları emmek gerekiyor.
İngiltere’deki Leeds Üniversitesi’nden, raporun yazarlarından Profesör Piers Forster, “Daha önce, net sıfır emisyondan sonra bile sıcaklıkların artmaya devam edebileceği düşünülüyordu” dedi ve ekledi “Ama şimdi doğanın bize karşı nazik olmasını bekliyoruz ve net sıfır emisiyona ulaşabilirsek, daha fazla sıcaklık artışının meydana gelmeyeceğini umuyoruz ve eğer net sıfır emisyona ulaşabilirsek, sonunda bu sıcaklık artışının bir kısmını tersine çevirip biraz soğuma elde edebiliriz.“
Kaynak: BBC, Birleşmiş Milletler Türkiye
