18 ülkede görüşler ortak: “30’una kadar evlen, ev al, çocuk sahibi ol!”
Pew Research Center’ın Mart 2025’te yayımladığı “What Age Do People Around the World Think Is Best to Reach Major Life Milestones?” (Dünya Çapında İnsanlar, Önemli Yaşam Dönüm Noktaları İçin En Uygun Yaşın Kaç Olduğunu Düşünüyor?) başlıklı araştırmasına göre; katılımcıların büyük çoğunluğu, özellikle orta gelirli ülkelerde, hayatın temel kilometre taşlarına belirli bir yaşa kadar ulaşmanın ideal olduğunu düşünüyor. Buna göre evlenmek, çocuk sahibi olmak ve ev sahibi olmak için 30 yaş en uygun zamanlar olarak görülürken; emeklilik için en doğru yaş ise 60 olarak kabul ediliyor.
Pew Research Center tarafından ağırlıklı olarak 18 orta gelirli ülkede (Arjantin, Bangladeş, Brezilya, Şili, Kolombiya, Gana, Hindistan, Endonezya, Kenya, Meksika, Nijerya, Peru, Filipinler, Güney Afrika, Sri Lanka, Tayland, Tunus ve Türkiye) gerçekleştirilen araştırma evlilik, çocuk sahibi olma, ev alma ve emeklilik gibi hayatın önemli dönüm noktaları için ideal yaşlara dair küresel algıları gözler önüne seriyor. Genel olarak, dünya çapında bu konularda görüş birliği olduğu dikkat çekiyor.
Araştırmaya göre, ülkeler genelinde evlenmek ve ilk çocuğu dünyaya getirmek için en ideal yaş ortalama 26. Ev sahibi olmak için uygun yaş ortalama 30’un biraz altı, emeklilik içinse ideal yaş ortalama 58 olarak öne çıkıyor.
Her bir kilometre taşı için ülkelerin verdiği yaş ortalamaları çoğunlukla 10 yılı geçmeyecek şekilde değişiyor. Örneğin, emeklilik için ideal yaş Kolombiya’da 52.1 iken Nijerya’da 62.7.
Evlilik için en uygun yaş 20’lerin ortası!
18 ülkede halkın büyük çoğunluğu evlilik için en uygun zamanın 20’li yaşların ortaları olduğunu düşünüyor. Bu yaş ortalaması Bangladeş’te 21.2 ile en düşük seviyedeyken, Arjantin’de 28.9 ile en yüksek değere ulaşıyor.
Bangladeş’te yetişkinlerin dörtte üçünden fazlası evlenmek için en uygun yaşın 25’in altı olduğunu düşünüyor. Bu görüşün çoğunlukta olduğu diğer ülke ise Hindistan.
Arjantin, Şili, Kolombiya, Peru, Güney Afrika ve Tunus gibi ülkelerde ise halkın yüzde 10’undan fazlası evlilik için en uygun yaşın 35 ve üzeri olduğunu belirtiyor.
Kadınlar, erkeklere kıyasla evlilik için daha erken yaşları tercih ediyor. 18 ülkenin 14’ünde kadınların önerdiği ideal yaş daha genç.
Çocuk sahibi olmak için “ideal” yaş konusunda uzlaşı söz konusu
Çocuk sahibi olmak için ideal yaş konusunda da benzer bir küresel uzlaşı söz konusu. Ortalama yaş Bangladeş’te 23.5, Tunus’ta ise 29.8. Bangladeş, Hindistan, Kenya ve Güney Afrika’da halkın üçte biri ya da daha fazlası çocuk sahibi olmak için en uygun yaşın 25’ten önce olduğunu söylüyor.
Arjantin, Şili, Peru, Tayland ve Tunus gibi ülkelerde ise önemli bir kesim (yaklaşık üçte biri) 30 yaş ve üstünü tercih ediyor.
Ev sahipliği yaşı dünyada nasıl değişiyor?
Ev sahibi olmak konusunda ise ülkeler arası görüş farklılıkları daha belirgin. Ortalama ideal yaş Brezilya’da 24.9 ile en düşük, Gana’da ise 36.3 ile en yüksek olarak öne çıkıyor.
Güney Afrika, Sri Lanka ve Latin Amerika’daki bazı ülkelerde halkın yüzde 20’sinden fazlası 25 yaşından önce ev sahibi olunması gerektiğini savunuyor. 11 ülkede halkın yüzde 10’undan fazlası ev almak için en uygun yaşın 40 ve üzeri olduğunu düşünüyor. Özellikle Gana’da bu oran yüzde 41.
Emeklilik yaşı küresel çapta farklılık gösteriyor
Emeklilik için ideal yaş genellikle 50’lerin sonu olarak görülüyor. Kolombiyalılar 52.1 yaşında emekliliği ideal bulurken, Nijeryalılar 62.7 yaşını tercih ediyor. Türkiye ve Kolombiya’da her beş kişiden biri emeklilik için en uygun yaşın 50’nin altında olduğunu düşünüyor. Buna karşılık Kenya ve Nijerya’da halkın benzer oranları 70 yaş ve üstünü ideal görüyor.
Pek çok ülkede emeklilik yaşı, yasal emeklilik haklarının başladığı yaştan daha düşük. Örneğin, Meksika’da emeklilik hakkı 65 yaşında başlarken halk 56.6 yaşını ideal buluyor.
Demografik farklılıklar görüşleri şekillendiriyor
İdeal yaşlara dair görüşler bireylerin yaşına, cinsiyetine, eğitim düzeyine ve dini inançlarına göre değişiyor. 35 yaş altı bireyler, evlilik ve çocuk sahibi olma yaşını genellikle daha ileri bir yaş olarak görürken, emeklilik yaşını daha erken buluyor.
- Kadınlar, erkeklere kıyasla bu dönüm noktaları için daha genç yaşları öneriyor.
- Eğitim seviyesi yükseldikçe evlilik ve çocuk sahibi olma yaşı da yükseliyor.
- Dine önem veren bireyler, bu hayat adımlarını daha erken yaşlarda atmayı uygun buluyor.
“30 yaşına kadar üç büyük adım atılmalı”
18 ülkede ortalama olarak halkın yüzde 53’ü evlilik, çocuk sahibi olma ve ev satın alma gibi üç temel adımın 30 yaşından önce gerçekleşmesini ideal buluyor. Meksika ve Sri Lanka’da bu görüşte olanların oranı yüzde 75’e yaklaşırken, Gana ve Tunus gibi ülkelerde bu oran daha düşük.
Ülkelerin yarısında bu adımların ideal sıralaması şu şekilde:
Evlilik → Çocuk → Ev sahibi olma.
Kolombiya, Gana, Meksika ve Filipinler’de sıralama: Çocuk → Evlilik → Ev sahibi olma.
Brezilya’da ise ideal sıralama: Ev → Evlilik → Çocuk.
Amerikalılar hayatın dönüm noktaları hakkında ne düşünüyor?
Pew Research Center’ın gerçekleştirdiği araştırmada, Amerikalılara hayatın dört önemli dönüm noktası (evlilik, çocuk sahibi olmak, ev satın almak ve emeklilik) için “ideal yaş” soruldu. Araştırma, ABD dışındaki ülkelerle benzer soruları kapsarken, uygulama şekli açısından bir fark içeriyordu. Diğer 18 ülkede yüz yüze yapılan anketlerde katılımcılar açık uçlu olarak “Bu olayın ideal bir yaşı yok” yanıtını verebildiler. ABD’de ise çevrim içi anket yapıldığı için bu ifade katılımcılara doğrudan bir seçenek olarak sunuldu.
Bu fark, ABD’de “belli bir ideal yaş yok” diyenlerin oranının neden bu kadar yüksek olduğunu açıklıyor. Zira diğer 18 ülkede yüz yüze yapılan anketlerde katılımcılar bu ifadeyi kendileri dile getirirken, ABD’de çevrim içi anketlerde “ideal bir yaş yoktur” seçeneği doğrudan sunuldu. Bu nedenle, Amerikalıların üçte biri ile yarısı arasında değişen oranlarda, hayatın bu dört önemli dönüm noktası için belirli bir ideal yaş olmadığını söylemesi şaşırtıcı değil. Ancak ideal bir yaş belirtmeyi tercih eden Amerikalılar arasında verilen ortalama yanıtlar, diğer ülkelerdeki sonuçlara oldukça yakın.
Amerikalıların verdiği ortalama ideal yaşlar şöyle sıralanıyor:
- Evlilik: 26.5
- İlk çocuk: 27.3
- Ev sahibi olmak: 28.8
- Emeklilik: 61.8
Siyasi ve demografik farklılıklar da belirleyici
Araştırma, Amerikalılar arasındaki politik ve yaşa bağlı görüş ayrılıklarını da gözler önüne seriyor. Demokratlar ve 30 yaş altı yetişkinler, evlenme ve çocuk sahibi olma yaşlarının biraz daha ileri olması gerektiğini düşünüyor. Aynı grup, emekliliğin ise daha erken yaşta gerçekleşmesini savunuyor. Buna karşılık, Cumhuriyetçiler ve 65 yaş üstü bireyler, daha geleneksel yaş aralıklarını tercih ediyor.
Bu veriler, bireylerin yaşam beklentileri, toplumsal normlar, ekonomik koşullar ve kişisel değerlerin yaşa bağlı tercihleri nasıl etkilediğini ortaya koyuyor. Aynı zamanda ülkeler arasında benzerlikler kadar farklılıkların da bulunduğunu gösteriyor.
Kaynak: Pew Research Center
