Gelecekte hangi yetenekler öne çıkacak?

Geçtiğimiz hafta yapılan Future of Work insan kaynakları zirvesi için Sia Insight zirveye özel bir araştırma gerçekleştirdi. Büyük ve orta ölçekli şirketlerin üst düzey yöneticileri (CEO, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı), İK yöneticileri (CHRO, İK Direktörleri) ve ağırlıkla İK alanında çalışan orta düzey yöneticilerin katılımıyla bugünün ve geleceğin insan kaynakları dünyasına ışık tutuldu.

“İnsan Kaynakları Dünyasında Yeni Denge Arayışları” başlığını taşıyan bu araştırmanın saha çalışması Şubat ve Mart aylarında gerçekleştirildi ve çalışmaya ülkemizin önde gelen şirketlerinde görev yapan 103 profesyonel yönetici katıldı.

Araştırma kapsamında ele alınan konulardan biri de Covid-19 sonrası dönemde iş dünyasında öne çıkacak yetkinlik alanlarıydı.  

Yetkinlik yönetimi

En basit yaklaşımla yetkinlik kavramını çalışanların işlerini sürdürebilmelerini, sahip oldukları sorumlulukları yerine getirebilmelerini sağlayan ve eğitimle geliştirilebilir bilgi, beceri ve davranışların bütünü olarak tanımlamak mümkündür.

Hepimizin de bildiği gibi, yetkinlik yönetimi ve bu alanda yapılan çalışmalar şirketlerin başarısında ve geleceğinde önemli bir rol oynuyor. Kişilerin işe alımlarında, çalışanlara yapılan yatırımlarda ve kariyer planlamalarında, atama ve terfilerinde yetkinlik yönetimi ve bunun üzerine inşa edilen performans değerlendirme sistemi şirketlerin insan kaynakları alanında oluşturdukları ana stratejilere ve yaptıkları yatırımlara temel baz teşkil ediyor.

Covid-19 pandemisi ile birlikte iş dünyasının ve çalışma kültürünün nasıl sarsıldığını ve ne tür bir dönüşüm geçirdiğini hepimiz an be an gözlemliyoruz. Şu an hiçbir yapı yerine oturmadı, her şey bir süreklilik içinde değişiyor ve dönüşüyor. Değişim sona ermedi, daha henüz sona gelmedik. İş dünyasındaki bu devinim bir süre daha böyle sürüp gidecek. Şu an hepimiz mevcut durumu anlamaya ve uyum sağlamaya çalışıyoruz. Aynı zamanda da “peki yarın ne olacak” sorusunun yanıtının peşinde koşuyoruz.

Sia Insight da bu soruya verilebilecek yanıtları açığa çıkartmak ve iş dünyasında değişen değerleri aydınlatmak için gerçekleştirdiği bu çalışmada Covid-19 sonrası iş dünyasında ön plana çıkacak ana yetkinlik alanlarını ve bu alanları besleyen alt yetkinlik alanlarını masaya yatırdı.

Araştırma kapsamında gelecekte önem kazanabilecek dört ana ve 26 alt yetkinlik alanı sorgulandı. Araştırmada sorgulanacak ana yetkinlik alanları “dijital yetkinlikler”, “yönetsel yetkinlikler”, “temel yetkinlikler” ve “fonksiyonel yetkinlikler” olarak belirlendi.

Araştırmaya katılan 103 profesyonel yöneticinin değerlendirmelerine göre “dijital yetkinlikler” ve “yönetsel yetkinlikler” içinde bulunduğumuz yıl ve yakın dönemde en çok önem kazanacak yetkinlik alanları olarak karşımıza çıkıyor ve diğer iki alandan çok radikal bir şekilde farklılaşıyorlar.

Profesyonel yöneticilerin yüzde 45’ine göre “dijital yetkinlikler” ve yüzde 30’una göre de “yönetsel yetkinlikler” Covid-19 sonrası iş dünyasının öne çıkacak ana yetkinlik alanları olarak tanımlanıyor. Diğer yetkinlik alanları ise profesyonel yöneticilerin sadece yüzde 13’ü için geleceğin iş dünyasında önem kazanacak.

Bu arada hemen belirtmek gerekiyor ki, dijital yetkinlikleri listenin başına taşıyanlar özellikle 40 yaş altı ve hizmet sektöründe çalışan profesyonel yöneticiler olarak belirlendi.

Bugünün dünyasında öne çıkan yetkinlik alanları

Çalışanların sahip olabileceği dijital yetkinlikleri bir yana bırakacak olursak, önümüzdeki yıllarda  “yönetsel yetkinlik” alanında ön plana çıkması beklenen alt yetkinlik alanları üç ana kümede öbekleniyor: “yaratıcılık ve yenilikçilik”, “planlama ve organize etme” ve “koçluk becerisi.”

Bunun yanı sıra, geleceğin çalışanlarının sahip olması beklenen “temel yetkinlikler” de iki alanda kümeleniyor. Bir yanda “esneklik ve farklılıklara uyum” ve diğer yanda da “iletişim becerisi” ve “öğrenmeye açıklık” temel yetkinliklerin iki ana sürükleyici gücü olacak. Bu alt yetkinlik alanlarından “esneklik ve farklılıklara uyum” özellikle global şirketlerin ve 500 üzerinde çalışana sahip şirketlerin önemsediği yetkinlik alanı olarak karşımıza çıkıyor. Kadın yöneticilerin önem verdiği alt yetkinlik alanı “iletişim becerisi.”

Araştırma kapsamında son olarak ele aldığımız yetkinlik alanı olan “fonksiyonel yetkinlikler”de de “çok yönlü beceri kullanımı”, “proje yönetimi” ve “analiz ve raporlama” gibi alt yetkinlik alanlarını açık ara geride bırakarak listenin başında yer alıyor. “Çok yönlü beceri kullanımı” yine özellikle global şirketlerin ve 500 üzerinde çalışana sahip şirketlerin önemsediği bir yetkinlik alanı. Erkek yöneticiler arasında da “analiz ve raporlama” önemsenen bir alt yetkinlik alanı olarak karşımıza çıkıyor.

Araştırma kapsamında sorgulamaya aldığımız birçok yetkinlik ise geleceğin dünyasında kendisine pek fazla yer bulamadı. Bu alt yetkinlik alanlarına örnek olarak “kar ve maliyet odaklılık”, “inisiyatif kullanma”, “analitik düşünme”, “ekip çalışması”, “kurumsal farkındalık”, “iş güvenliği kurallarına uyma”, “müzakere becerileri” gibi yetkinlikleri sayabiliriz. Bu yetkinlik alanlarının bir bölümü bugünün kurumsal dünyasında olmazsa olmaz, vazgeçilmez ama ayrıştırıcı olmayan alanlar olarak konumlanırken, bir kısmı da bugünün dünyasında artık eski cazibesini gerçekten de yitirmiş bulunuyor.

Geleceğin dünyasında öne çıkan yetkinlik alanları

Profesyonel yöneticilerle gerçekleştirmiş olduğumuz bu çalışma bize yöneticilerin bugüne ve geleceğe uyum sağlamada son derece çevik davrandıklarını ve düşünce setlerini hızlıca dönüştürdüklerini net bir şekilde göstermiş bulunuyor. Bu yöneticilere göre geleceğin yatırım yapılması gereken yetkinlik alanları “dijital yetkinlikler”, “yaratıcılık ve yenilikçilik”, “planlama ve organize etme”, “esneklik ve farklılıklara uyum” ve “çok yönlü beceri kullanımı” olarak ortaya çıkmış bulunuyor. Pandemi iş dünyasını yetkinlik yönetimi alanını da derinden etkilemiş ve oyunun kurallarını yenilemiş görünüyor.

Üzerinde durduğumuz bu yetkinlik alanları aynı zamanda bize Covid-19 sonrası dönemde öne çıkacak çalışan profili hakkında da önemli ipuçları sağlıyor.

Yetkinlik yönetiminde önem kazanan bu konulara yapılacak yatırımlar geleceğin başarılı şirketlerinin belirlenmesinde son derece etkili olacak. Ancak, iş dünyasındaki başarılı şirketlerin belirlenmesinde rol oynayacak ve başarılı şirketleri diğerlerinden ayrıştıracak başka faktörler de bulunuyor. İnsan kaynakları yönetimi alanında geleceğin şirketlerini belirleyecek bu faktörler de bir sonraki yazının konusu olsun.