Türkiye'nin "koku" Haritası | Marketing Türkiye

Parfümlerden deodorantlara, losyonlardan kolonyalara… Koku, sadece kişisel bakımın değil; kimliğin, aidiyetin ve sosyal etkileşimin de en güçlü yansımalarından biri. Çoğu zaman farkında olmadan kokular aracılığıyla kendimizi ifade ediyor, karşımızdakilerle bağ kuruyor, anılarımızı ise onlarla ölümsüzleştiriyoruz. Marketing Türkiye için Areda Piar tarafından gerçekleştirilen “Parfüm Kullanım Alışkanlıkları Araştırması” da Türk toplumunun kokuya yüklediği anlamları, tercihlerini ve satın alma alışkanlıklarını tüm ayrıntılarıyla ortaya koyuyor.

Patric Suskind adını tüm dünyaya duyuran Koku kitabında “Kokuların öyle bir inandırıcılığı vardır ki; sözden, gözle görmekten, duygudan, iradeden daha güçlüdür” diyordu. Gerçekten de kokular, kimi zaman bir anıyı hiç ummadığımız bir anda zihnimize taşıyabiliyor; çocukluğumuzun evini, sevdiğimiz birinin tenini ya da unutamadığımız bir yolculuğu bir anda yeniden yaşatabiliyor. Parfüm ise bu güçlü duygusal aktarımın en kişisel ve en bilinçli seçilen hali olarak hayatlarımızda önemli bir yer tutuyor.

Marketing Türkiye adına Areda Piar tarafından gerçekleştirilen “Parfüm Kullanım Alışkanlıkları” araştırması da tam olarak bu noktada, Türk tüketicisinin koku dünyasıyla kurduğu bağı gözler önüne seriyor. Araştırmaya göre katılımcıların yüzde 81,4’ü parfümü yalnızca özel anlarda kullanılacak bir ürün olarak değil, gündelik yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası olarak görüyor. Dahası, tüketicilerin neredeyse yarısı parfümü günde birden fazla kez kullandığını belirtiyor.

Hemen her araştırmada ve ürün grubunda birinci karar noktası olan “fiyat” söz konusu güzel kokmak olduğunda tüketici tercihlerinde önem sırasında zirveyi kaptırıyor. Öyle ki katılımcılar “kalıcılık” ve “koku beğenisi”ni radikal bir biçimde fiyat kriterinin önüne koyuyor… Öyleyse gelin toplumun en sevdiği kokulardan kullanım alışkanlıklarına, satın alma alışkanlıklarından en çok tercih ettikleri markalara birlikte bakalım…

Parfüm günlük rutinin vazgeçilmezi

Araştırmaya katılanların yüzde 81,4’ü parfümü günlük yaşamlarının bir parçası olarak kullandığını belirtiyor. Özel etkinlikler (yüzde 55,3) ve romantik buluşmalar (yüzde 39,7) ikinci planda kalırken veriler parfümün artık yalnızca özel anların değil, gündelik rutinin de vazgeçilmez bir tamamlayıcısı olduğunu ortaya koyuyor.

Tüketim sıklığı ne çok sık ne çok seyrek

Tüketicilerin yüzde 37’si üç ayda bir yeni bir parfüm satın alıyor. Yüzde 29,9’luk bir kesim ise her ay yeni parfüm aldığını ifade ediyor. Bu tablo, parfümün düzenli tüketilen ve “lüks tüketim” kapsamına girmeyen bir kategori olduğuna işaret ediyor.

En çok çiçeksi ve fresh kokular seviliyor

Araştırmada en çok tercih edilen koku türü “çiçeksi” (yüzde 29,3) olurken, onu “fresh” kokular (yüzde 22,3) takip ediyor. Buna karşılık en az tercih edilen kokular arasında “şekerli” (yüzde 2,1) ve “meyveli” (yüzde 4,3) olanlar öne çıkıyor. Öte yandan, en sevilmeyen koku türü sorulduğunda açık ara “şekerli” (yüzde 33,5) kokular öne çıkarken onu yüzde 19,4’le “odunsu” kokular takip ediyor.

Kalıcılık ve beğeni fiyatın önünde

Parfüm alışverişinde en belirleyici kriterin “kalıcılık” (yüzde 44,4) ve “koku beğenisi” (yüzde 41,9) olduğu görülüyor. Buna karşın fiyat (yüzde 7,5), marka bilinirliği (yüzde 4,1) ve şişe tasarımı (yüzde 1,1) oldukça geri planda kalıyor.

Parfüm bir imza mı, yoksa keşif alanı mı?

Katılımcıların Yüzde 42,4’ü “1-2 favori parfümü dönüşümlü kullandığını” belirtirken, yüzde 29,9’u sık sık farklı parfümler denediğini ifade ediyor. Bu durum, tüketicinin parfümde hem sadakati hem de yenilik arayışını birlikte yaşadığını gösteriyor.

Parfümünü kim fark etsin?

Katılımcıların yüzde 47,9’u parfümü fark edilmek için kullanmadığını belirtiyor.

Ancak yüzde 25,9’u “partneri/hoşlandığı kişi”, yüzde 18,5’i “arkadaşları” ve yüzde 7,6’sı “iş/okul çevresi” tarafından kullandığı parfümün fark edilmesini istediğini söylüyor.

Partnerim “fresh” koksun

Araştırmaya göre katılımcıların partnerlerinde en çok tercih ettiği koku türü “fresh” (yüzde 33,5) olarak öne çıkıyor. Onu “odunsu” (yüzde 25,0) ve “çiçeksi” (yüzde 22,8) kokular takip ediyor. En az tercih edilen kokular arasında ise “aromatik” (yüzde 6,6), “vanilyalı” (yüzde 4,8), “meyveli” (yüzde 4,3) ve “şekerli” (yüzde 2,3) yer alıyor.

Mağaza deneyimi önemli

Her ne kadar dijital kanallar yükselişte olsa da tüketicilerin Yüzde 58,9’u parfüm alışverişini hâlâ parfümeri ve kozmetik mağazalarından yapıyor. Online alışveriş siteleri ise yüzde 28,1 ile ikinci sırada yer alıyor. Katılımcıların Yüzde 42,4’ü “1-2 favori parfümü dönüşümlü kullandığını” belirtirken, yüzde 29,9’u sık sık farklı parfümler denediğini ifade ediyor. Bu durum, tüketicinin parfümde hem sadakati hem de yenilik arayışını birlikte yaşadığını gösteriyor. Katılımcıların yüzde

Parfüm her yerde önemli!

Katılımcıların yarıdan fazlası (Yüzde 58,3) topluma açık ortamlar açısından parfüm kullanımının önemli olduğunu düşünüyor. Özellikle “toplu taşıma” (yüzde 21,6) ve “iş yeri/ofis” (yüzde 10,8) öne çıkarken, “hiçbirinde önemli değil” diyenlerin oranı yüzde 4,2’de kalıyor.

En sevilen duş jeli: Palmolive

Her 10 kişiden 8’i duş jeli kullanıyor. Bu kategoride en çok hatırlanan marka “Palmolive” (yüzde 31,6). Onu “Le Petit Marseillais” (yüzde 19,2), “Duru” (yüzde 18,1) ve “Dove” (yüzde 13,1) takip ediyor.

Roll on’da Rexona ve Nivea rekabeti

Katılımcıların yüzde 71,1’i roll on kullandığını belirtiyor. En çok hatırlanan marka “Rexona” (yüzde 28,2) olurken, onu “Nivea” (yüzde 25,0) takip ediyor. “Emotion” (yüzde 6,6), “Dove” (yüzde 6,0) ve “Old Spice” (yüzde 5,9) orta sıralarda yer alıyor. Kadın katılımcıların favori markası yüzde 30,5’le Rexona olurken erkeklerin ilk yanıtı yüzde 32,3’le Nivea oluyor.

Vücut losyonunda Nivea farkı

Araştırmaya katılanların yarısı (yüzde 50,7) vücut losyonu kullandığını belirtiyor. Bu kategoride en çok tercih edilen marka açık ara “Nivea” (yüzde 37,9). Onu “Yves Rocher” (yüzde 14,5) ve “Dove” (yüzde 11,0) izliyor

Kolonyada limonun tahtı sarsılmıyor

Araştırmada en çok sevilen kolonya aroması “limon” (Yüzde 38,2) olarak öne çıkıyor. Onu “kiraz çiçeği” (yüzde 16,2) ve “okyanus esintisi” (yüzde 15,6) takip ediyor. Marka tercihlerinde ise “Eyüp Sabri Tuncer” (yüzde 33,7) ve “Rebul” (yüzde 28,0) ilk iki sırayı alıyor. 58

Araştırmanın Metodolojisi

Marketing Türkiye adına Areda Piar tarafından 04-09 Eylül 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilen “Parfüm Kullanım Alışkanlıkları” araştırmasına, Türkiye genelini temsil eden 750 kişi katıldı. Kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI (Computer Assisted Web Interviewing) tekniğiyle yürütülen çalışmada, Areda Survey’in Profil Bazlı Dijital Paneli kullanıldı.