Pazarlamacılar olarak yarın da aynı sorunun peşinden koşup cevaplamaya çalışacağız: “Müşterim ne ister?” Evet, sorular ve görevler aynı. Ama cevaplar-yöntemler çok farklı olabilir. Çünkü yakın geleceğe damgasını vuracak yepyeni gelişmeler yaşanıyor. Teknoloji dünyası durmuyor hiç! 

Birlikte yaratmayı, moda ta­biri ile “co-creation” yak­laşımını seviyorum. Aynı sektör ya da alanda çalışan ancak resme farklı perspek­tiflerden bakan kişilerle bir araya gelmek; geleceğe odaklanmak, potansiyeli keşfet­mek, yeni, sıra dışı fikirler geliştirmek beni heyecanlandırıyor. 

Liderliğini yürüttüğüm bir programda her çeyrek başka bir konuyu ele alıyor; her bi­rine yaklaşık yirmi liderin katıldığı bir seri çalıştay düzenliyor; çeyrek sonunda da or­taya çıkan sonuçları, fikirleri daha geniş kitlelere aktarabilmek için kapsamlı bir ra­por haline dönüştürüyoruz. Hatırlayanlar olacaktır daha önceki sayılardan birinde “Perakendenin Geleceği” başlığından bah­setmiş, talep eden okurlarla ilgili raporu paylaşmıştım. Bu çeyrekteki konumuz “pa­zarlama” oldu. Farklı sektörlerden, fark­lı kulvarlardan (marka, ajans, araştırma, teknoloji) pazarlamaya gönül vermiş çoğu CMO, 100’e yakın liderle bir araya geldik. Pazarlamanın geleceğini masaya yatırdık.

Dün, bugün, yarın

Aslında pazarlamacılar olarak yarın da (tıpkı dün ve bugün gibi) aynı sorunun peşinden koşup cevaplamaya çalışacağız: “Müşterim ne ister?” Potansiyel kitleyi tes­pit etmek; hedef kitlenin dikkatini çekmek; farkındalık yaratmak; doğru yer, doğru za­manda iletişime geçmek; satışı tetikleyecek ortamları oluşturmak; satın alma sürecini etkin kullanmak; eşsiz müşteri deneyimini yaratmak ve izlemek; sadakati-devamlılığı sağlamak… Evet, sorular ve görevler aynı. Ama cevaplar-yöntemler çok farklı olabilir. Çünkü yakın geleceğe damgasını vuracak yepyeni gelişmeler yaşanıyor. Teknoloji dünyası durmuyor hiç.

Çalıştaylarda beyin fırtınası yaparken iki önemli aşamamız var. Önce yakın gelecekte dünyayı değiştirecek, aynı zamanda pazar­lamayı da etkileyebilecek yeni teknolojileri teker teker deneyimliyoruz. Bu çalıştaylara katılan kişiler hâlihazırda bugünün tekno­lojisine son derece hâkim profesyoneller. Yine de çoğu katılımcı yakın geleceğin tek­nolojilerini ilk defa bu çalıştaylarda dene­yimleme fırsatı buluyor. Sonrasında beyin fırtınasına geçiyoruz. Deneyimlediğimiz teknolojilerin önümüzdeki 2-5 senelik dö­nemde yaygınlaşması durumunda işimizin nasıl etkilenebileceğini değerlendiriyoruz. Potansiyeli nasıl fırsata dönüştürebilece­ğimizi inceliyoruz. Yeni teknolojilerin satış öncesini, satış anını ve satış sonrasını nasıl değiştirebileceğiyle ilgili fikirler geliştiriyo­ruz. Öngörülerle nasıl dans etmemiz gerek­tiğini, fırsat eğrisini nasıl yöneteceğimizi, stratejik alternatifleri tartışıyoruz.

Evet, an itibarıyla geçtiğimiz çeyrek boyun­ca süregiden çalıştayların sonuçlarını içe­ren “Pazarlamanın Geleceği” raporu hazır. Rapor için bana e-posta atabilirsiniz. Bu yazıda sizlere çalıştaylarda incelediğimiz, deneyimlediğimiz pazarlamanın geleceği­ne etki edecek en önemli 10 teknolojik ge­lişmeyi paylaşmak istiyorum.

Pazarlamanın geleceğini etkileyecek 10 teknoloji:

1) Büyük Veri-Big Data: Kuşkusuz çalıştaylarda bu konu en fazla ilgi çeken başlık. Tüketici, ürün, ortam, lokas­yon, hareket, zaman, mecra, deneyim, dış faktörler ve daha nice alanla ilgili her geçen gün daha fazla veri birikiyor. Her şirketin yaklaşımı farklı… Kimi inanılmaz önce­liklendiriyor (DHL örneğin, taşıdığı her kutuyla ilgili 150 ayrı veri başlığı tutuyor – analiz ediyor-aksiyona geçiriyor); kimi ise henüz hiç adım atmamış durumda. Yine de herkesin hemfikir olduğu başlık: Veri gele­ceğin petrolü… Hammaddeyi bulmak, dö­nüştürmek ve kullanım alanları yaratmak pek çok mucizeyi de beraberinde getirecek. (Devamlı okurlar için not: Gelecek ayki ya­zımı büyük veriye ayıracağım)

2) Mikrolokasyon/Beaconlar: Temmuz sayısında detaylı bir şekil­de incelediğimiz bu teknoloji de çok önemli bir diğer başlık. Lokasyonun yeniden keşfi, bunun akıllı senaryolar ile pazarlama ve sa­dakat amaçlı kullanımı… Pazarlamanın ya­kın geleceğine damga vuracağı konusunda herkesin hemfikir olduğu bir başlık. Çalış­taylarda “deneyimleme” açısından en fazla ilginin olduğu alan beacon’lardı diyebilirim.

3) Giyilebilir Teknolojiler: Burada özellikle saat, gözlük ve daha çok spor amaçlı kullanılan kol bantları hızla yeni normal olmaya doğru ilerliyor. Çoğu katılımcının daha önceden deneyimlediği, bildiği bir başlık. Hem büyük veri felsefe­sini beslemesi, hem de artırılmış gerçeklik senaryolarını gündelik hayata sokabilme potansiyeli açısından kayda değer bulunu­yor. Pazarlamanın geleceğine etki edeceği aşikâr.

4) Fiziksel Sanallık: Artırılmış ger­çeklikten hemen bu komşu alana geçelim. Çalıştaylarımızda katılımcılar yakın geçmişte Facebook tarafından satın alınan Oculus Rift’i de deneyimleme fırsatı buldu. Her ne kadar biraz fantastik bulun­sa da, teknoloji “neden olmasın” sorusu ile birlikte yorumlandı çoğu kişi tarafından. Demolarda yer alan “roller coaster” kurgu­su hemen her katılımcıda gerçek hissi ya­rattı. Bu arada ilgilenenler için not: Face­book Oculus Rift’e özel filmler çekmek için kolları sıvamış bulunuyor.

5) Neuromarketing: Bir başka ilgi çeken konu da nöro pazarlama ko­nusunda oldu. Beynimizin karar almada etkili olan merkezlerini inceleyerek pazar­lama taktiklerinin oluşturulması yakın ge­lecekte çok daha yaygınlaşacağa benziyor. Demolarımız arasında yer alan göz takip (eye tracking) sistemi hemen her katılım­cıda heyecan yarattı. Basılı ilanlardan, rek­lam filmlerine kadar farklı imajlardan olu­şan bir kolaj hazırladık. Katılımcılarımızın ekrana baktıkları hareketleri hep birlikte inceledik. Çıkan sıcaklık haritası (heat­map) çarpıcı idi.

6) Beş Duyu: Bugüne kadar kullanı­lan sanal gerçeklik teknolojileri ge­nelde iki duyumuza hitap ediyordu: görme ve işitme. Diğer üç duyuya koklama, tatma ve dokunmaya uzanmanın potansiyeli de konuşmalar arasında yer aldı. Özellikle koku duyularını harekete geçirecek demo çalıştaya renk kattı. Akıllı telefonunuza taktığınız ufak bir parça ile burun da artık kapsama alanı içinde…

7) 3D yazıcılar: Sadece pazarlama­yı değil belki dünyayı değiştirecek teknolojilerin en iddialılarından birisi kuş­kusuz üç boyutlu yazıcılar. Birçok kişi tara­fında 3. endüstri devrimi olarak da adlan­dırılıyor. Konsept olarak bilinse de genelde katılımcıların çok azı tarafından canlı ola­rak deneyimleme fırsatı bulunmuş bir tek­noloji. Başta perakende ve üretim sektörü olmak üzere birçok sektörde oyunu değiş­tirecek yeni iş modelleri keşfetmemize yol açacak gibi görünüyor.

8) Telefondan robota: Çalıştaylar­da ilham veren bir başka demo da Romo’ydu. İlk görünüşte basit oyuncak bir araca benzeyen cihaz, üzerine akıllı tele­fon takıldığında bir anda hareket eden ve sizinle iletişime geçen robota dönüşüyor. Etkileşimde yeni bir devir başlayacak gibi görünüyor.

9) Durum bazlı pazarlama: Bü­tün pazarlamacıların hayali doğru anda doğru yerde doğru teklifi sunabil­mek. Çalıştaylarda üzerine en çok konu­şulan teknolojilerden biri de durum/kural bazlı çalışan platformlardı. Yukarıda bahsi geçen bütün teknolojilerin bu amaçla nasıl kullanılabileceği bolca tartışıldı.

10) Uçan nesneler: İnsanoğlunun uçma ve uçurma tutkusu yüzyıl­lardır evriliyor ve yepyeni teknolojilerin doğmasına neden oluyor. Geçen sayılarda detaylıca incelediğimiz drone’lar bu çalış­tayların da gözde teknolojilerden biriydi. Mal sevkiyatında yapacağı devrimden, yeni ürün tanıtım fikirlerine kadar pek çok alanda drone’lar pazarlama dünyasının da ayaklarını yerden keseceğe benziyor.

Evet, deneyimlediğimiz 10 teknoloji bun­lardı… Pazarlamanın geleceğine sizce en fazla hangisi etki edecek?