Seçmen karamsar: En büyük sorun işsizlik ve ekonomik belirsizlik
Kadir Has Üniversitesi’nin gerçekleştirdiği Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması (TSSEA-2018) Türkiye’deki seçmen ve yurttaş profiliyle ilgili çarpıcı verileri gözler önüne seriyor. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’nin en büyük sorunu işsizlik olarak öne çıkıyor.
Kendini dindar olarak tanımlayanların oranı yüzde 30,9
Araştırma sonuçlarına göre 2015 yılından bu yana kendine “Dindar” olarak isimlendirenlerin sayısı yüzde 30,9’a yükseldi. Kendini muhafazakar olarak tanımlayanların oranıysa sürekli düşüş göstererek yüzde 13,5 olarak tespit edildi. Kendini Cumhuriyetçi/Kemalist olarak tanımlayanlar yüzde 16,9 olurken, Sosyal Demokrat olarak tanımlayanlar 4 puan azalarak, yüzde 6,3’e düştü. Buna göre, Dindar/Muhafazakâr toplamı 2014’de yüzde 37,1 iken, 2017’ye kadar artarak yüzde 47,4’e ulaşmışken, araştırmada ilk kez bu toplam 2018’de gerileyerek yüzde 44,4 olarak tespit edildi.
En önemli sorun işsizlik
Araştırma sonuçlarına göre, halk 2018 yılında işsizlik ve hayat pahalılığının ardından; FETÖ tehdidi ve terörle mücadeleyi Türkiye’nin en önemli sorunları olarak görüyor. 2017’de yüzde 17’lik oranla en önemli üçüncü sorun olarak görülen işsizlik, bu yıl yüzde 27’ye ulaşarak ülke sorunları arasında birinci sıraya yerleşti.
“Ekonomi kötüye gidiyor”
Araştırma sonuçlarına göre, “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?” sorusuna toplumun yüzde 57,1’i ekonomik olarak daha kötüye gittiğini belirtirken, yüzde 21,9’u hiç etkilenmediğinin yanıtını verdi. Çalışmaya göre, 2016 yılından beri “başarılı” bulunma oranı artışta olan “hükümetin ekonomi politikaları”, 2018 yılında 2017’e göre 14,2 puan düşerek yüzde 33,5 oranında başarılı bulundu. Bu oranın 2016 yılının sonuçlarının gerisinde kaldığı gözlemlendi. Özellikle kendini muhafazakâr ve dindar olarak tanımlayanlar hükümetin ekonomi politikalarını başarılı bulurken, sosyal demokrat ve Cumhuriyetçi/Kemalist olarak tanımlayanlar başarısız buldu.
Sınır ötesi operasyonlara destek düşüyor
Hükümetin Suriye politikalarını başarılı bulanların oranı siyasi partilere göre incelendiğinde, AK Parti’ye oy verdiğini belirtenlerin büyük ölçüde hükümetin Suriye politikalarını “başarılı” olarak değerlendirirken, diğer parti seçmenleri arasında “başarılı” bulma oranının daha düşük olduğu gözlemleniyor. Hükümetin dış politikasını “kesinlikle başarılı” ve “başarılı” bulan AK Parti seçmeninin oranı yüzde 61,1; MHP’ye oy verdiğini belirten kişilerde yüzde 30,5; CHP seçmeninde yüzde 21,2 ve HDP’ye oy verdiğini belirten kişilerde ise yüzde 7 olarak sıralanıyor.
En büyük tehdit oluşturan ülke ABD
Araştırma sonuçlarına göre ABD 17,6 puanlık artış ile yüzde 81,9’luk kesim için Türkiye’ye en çok tehdit oluşturan ülke oldu. Türkiye için tehdit oluşturduğu düşünülen ülkeler arasında yüzde 63,3’lük oran ile İsrail ikinci sırada yer aldı. Türkiye’nin en önemli dostu/müttefiki şeklinde ifade edilen ülke ise yüzde 63,6 ile yine Azerbaycan oldu. Azerbaycan’ı KKTC ve Pakistan takip etti.
Yüzde 41 Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi “başarılı” diyor
Ülkenin yönetim tarzı olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini benimseyenlerin oranı yüzde 46,7 olarak tespit edilirken, toplamda başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığı alternatiflerini destekleyenlerin oranı yüzde 58,5 olarak belirlendi. Öte yandan, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin performansını nasıl değerlendirirsiniz?” sorusuna yüzde 41,4 “başarılı” yanıtını verirken, yüzde 30,2 “başarısız” yanıtını verdi.
“Belediye başkanı inançlı Müslüman olsun”
Katılımcılara sorulan “Sizce [X Şehri] Büyükşehir Belediye Başkanı olacak kişi size sayacağım özelliklerden hangilerine sahip olmalıdır?” sorusuna İstanbul’da ilk sırada “İnançlı Müslüman” ikinci sırada “çalışkan” karşılığı verilirken; Ankara ve İzmir’de ise ilk iki sırada “Çalışkan”, “Dürüst ve namuslu olmak” cevapları verildi. Bunun yanı sıra, İstanbul’un en büyük problemi yüzde 36,5 ile “Trafik Yoğunluğu” olurken; Ankara’da yüzde 41 ve İzmir’de yüzde 46 ile “Altyapı Sorunları” oldu.
Her beş kişiden biri ülkeyi terk etmek istiyor
Araştırma sonuçlarına göre en çok güvenilen kurum jandarma oldu. Cumhurbaşkanlığına duyulan güven yüzde 44.1 En az güvenilen kurum yüzde 31.9’la medya. Türkiye’de yaşamaktan memnun olanlar yüzde 38.8. Memnun olmayanlar: Yüzde 19.8. Memnun olanların genelini AKP seçmenleri oluşturuyor. İmkan olsa yurt dışında yaşamayı tercih edecek olanlar: Yüzde 20. Bunun genelini HDP ve CHP seçmenleri oluşturuyor. Yurt dışında yaşamayı tercih etmeyenler: Yüzde 60.4.
Araştırmada öne çıkan diğer başlıklar:
Bu yıl hiç kitap okumayanlar: Yüzde 60.9.
Gazete okumayanlar: Yüzde 57.5.
Hiç tiyatroya gitmeyenler: Yüzde 81.4.
Sinemaya gitmeyenler: Yüzde 35.3.
Televizyon izleyenler: Yüzde 94.3.
Günde ortalama televizyon izleme sıklığı: 3.5 saat.
Eşcinsel komşu istemeyenler: yüzde 53.8.
Göçmen komşu istemeyenler: Yüzde 45.8.
Araştırmanın Künyesi: “Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması (TSSEA)”, 12 Aralık 2018-4 Ocak 2019 tarihleri arasında Türkiye nüfusunun genel temsiliyetine sahip 26 kent merkezinde ikamet eden, 18 yaş ve üzeri bin kişi ile yüz yüze olarak, siyaset, ekonomik gelişmeler, toplumsal ilişkiler, Türkiye ve uluslararası gündem konularında soruları içeren anket ile gerçekleştirildi.
